Chú bếp Tư luôn quan tâm đến vấn đề vệ sinh. Ông thường nói rằng: Khí hậu ở đây không tốt; những người chưa quen với miền nhiệt đới, đến đây mà không biết giữ gìn sức khỏe, rất dễ mắc các bệnh lây nhiễm do nước bẩn. Vì vậy, ông coi việc giữ sạch nước ăn rất quan trọng. Cái bể nước của ông quý giá không kém với cô vợ. Thậm chí có lẽ còn quý giá hơn cô vợ. Vì ông có thể để người khác chạm vào vợ mình, nhưng cái bể nước mà có ai dám chạm tay bẩn hoặc cái vật bẩn vào thì đồng nghĩa với việc xem như đánh mất linh hồn của ông.
Ở nhà của ông chủ, chú bếp Tư yêu thích cái bể nước ăn này. Nó to bằng cả một căn nhà rộng, nước mưa trên các mái nhà trút xuống qua hai cái ống máng. Mặt bể được che kín như cái bể dưới mương, chỉ có một khe hở vuông vắn, mỗi bể chừng một thước, có nắp che kín giống như nắp cống. Những ngày ông chủ và vợ về Hà Nội, cháu Tề, con bếp, thường đậy nắp bể kín rồi trèo lên mặt bể, đặt một chân lên và bắt chước Lã Bố đi bội tẩu hoặc nhảy huỳnh huỵch để bắt chước Võ Tòng sát tẩu. Mặt bể làm bằng xi măng cốt sắt, bốn mươi chú Tề nhảy lên cũng không sao.
Tề là con của chú Tư. Mẹ nó mới chết vài tháng trước. Bố nó luôn yêu thương con. Khác biệt với các bếp khác, luôn có vợ này, mai có vợ khác, hoặc có nhân tình với những cô đầu, nhà thổ. Vợ chết đã ba năm trôi qua nhưng bố vẫn còn nhớ và thương vợ. Đôi khi ngồi một mình, bố nó bỗng khóc. Con hỏi bố, bố trả lời: cũng vào ngày này năm xưa, bố xin được nghỉ để đón vợ tới ở luôn với bố, nhưng giờ vợ đã bỏ bố đi! Mỗi ngày rằm, mùng một bố không quên đốt hương cúng vợ. Sau khi cúng xong, bố rơm rớm nước mắt, thở dài. Tề nhìn thấy điều đó cũng thương cha lắm.
Chỉ thương trong lòng không thể gọi là thương. Phải tìm cách để thể hiện tình thương ngoài ra mới được. Nghĩa là phải tôn trọng, lắng nghe lời, giúp đỡ. Thầy giáo Tề cũng vậy. Ông vừa mới nói lúc trước, trong bài giảng luân lí. Vì vậy, Tề cầm sách vở về nhà và nhìn xem bố đang làm gì. Bố đang cắt con lên thành bể, hai chân đặt trên ngoài, phần trên cơ thể buông thõng xuống bên trong. Không hiểu sao bố giữ đầu bằng cách đó. Tề im lặng đứng đợi… Bỗng hai chân buông xuống, bố Tư rút đầu ra. Và bố nhìn thấy có người đứng cạnh nhưng không biết người đó là Tề. Tề mỉm cười, nhẹ nhàng hỏi.
Bố Tư lắp đặt một lúc rồi mới nói được:
- À! Mày… Mày đấy à!
Bố cười khì khì với mấy cái răng đen lờ lờ. Vì thực sự, trái tim bố vẫn còn đập. Bố mới hơi giật mình.
Tề hối hận vì đã làm bố hoảng sợ. Nó nhìn bố, ngại ngùng. Bố nói:
-
Mẹ nó! Tao đánh rơi chai “sâm banh” vào trong đây rồi!
-
Thì thầy thử thò tay vào xem.
Con người ta thật đáng sợ! Đầu ngón tay chỉ mới chạm nhẹ vào nước.
-
Vậy làm sao được?
-
Vậy mới tình teo chứ! Lát nữa không có rượu uống thì bỏ cha!
Tề suy nghĩ một lát rồi nói nhỏ:
- Hay để con lội vào?
Bố Tư lại cười lờ rờ, khì khì:
-
Được.
-
Nhưng ghét con nó ra, đừng có làm bẩn nước.
-
Không, thế này cũng được! Con lấy xà phòng tắm rồi rửa chân sạch sẽ, rồi mới vào bể.
Tề thấy thằng bé này thông minh thật. Nó biết cách biến bại thành thắng. Bố Tư nhìn con, hài lòng. Nhưng bố vẫn chưa chắc chắn. Mấy cái răng bố vẫn lờ ra để cười một cái cười do dự. Đây là một kẻ nhút nhát đang làm một hành động mạo hiểm nhưng Tề đã quyết tâm. Nó chạy vào nhà để cất sách vở và cởi quần áo. Một lát sau, nó trần truồng chạy ra.
-
Con tắm nhé!
-
Nhưng mà thôi, con ạ. Nhỡ bà ấy biết.
Bà ấy là bà chủ. Tề nhìn lên tầng trên, hỏi:
-
Bà ấy thức hay ngủ?
-
Ngủ, nhưng nếu bà ấy dậy?…
-
Không sao! Thầy lên đóng cái cửa ở đầu cầu thang. Đóng từ bên ngoài, như vậy bà ấy dậy cũng không xuống được. Khi bà ấy gọi, con ra chạy vào nhà, ta đóng cửa lại rồi thầy hãy lên mở cửa cho bà ấy.
Sau một vài phút do dự, bố Tư đành nghe con. Phương án đó được thực hiện.
Tề tắm xong, bố Tư cẩn thận rửa sạch con. Rồi bố nhấc con lên, từ từ thả vào bể. Thằng bé thấy trò này vui, cười hi hi. Nó nghĩ đến việc bơi lặn trong cái bể kín như hang này.
-
Chú ý nhé! Nước rất sâu đấy!
-
Được, con bơi giỏi lắm. Thầy cứ buông.
Tề lặn sâu. Bỗng cửa ngoài kêu lịch kịch, rồi có tiếng giày tây cồm cộp đi vào.
- Chết rồi ông ấy về!
Bố Tư kêu lên, hoảng hồn. Vì bố lơ đãng, chỉ nghĩ đến việc ngăn bà chủ mà quên ông chủ. Giờ này hoàn toàn trễ. Bố chưa kịp đóng cửa ngoài, bố thúc Tề:
- Ra đi! Ra đi!
Nhưng làm sao kịp? Ông chủ đã bước vào sân. Bố Tư đứng thẳng lên. Bố trở thành tượng đá. Ông chủ nhìn thấy, nghi ngờ. Ông nhìn vào mắt bố. Bố thấy chân tay run rẩy, hơi thở gần như bị tắc. Cứ thường trực mấy tiếng bà chủ ở trên gác gọi:
-
Tư! Tư!
-
Bà đầm!
-
La porte! La porte! (cái cửa! cái cửa!)
Tay bà đập vào cái cửa kêu thình thịch. Bà đập và nói một loạt những tiếng sao sao. Bố Tư không nghe rõ nhưng cũng hiểu đó là bà bắt. Bố hoảng sợ. Nhất là khi ông chủ vẫn nhìn đầy nghiêm khắc và chế nhạo. Ông kết hàm.
Bố Tư cúi đầu, lúng túng. Ông đoán ngay là bố đang làm một việc gì đó vụng trộm. Ảo tưởng áo quần bị đánh cắp chẳng hạn. Ông nhìn xung quanh bố. Không có gì cả. Ông nhìn cánh cửa buồng của bố. Cánh cửa buồng hé mở. Ông mỉm cười. Vì ông nghĩ mình đã đoán trúng việc bí mật của người bếp hiền lành ấy. Muốn cuộc gì ông cũng cuộc. Thì chết thế nào cũng thế, một cô gái trong cái buồng nhỏ kia. Một cô gái đã hứng chịu với những chiếc áo quần bẩn trên giường. Điều này không phải là một tội. Khi vợ người ta chết đã ba năm và mấy tháng! Nhưng khi bố Tư tỏ ra sợ hãi, ông muốn đùa một chút. Ông nói lớn để vợ nghe:
- Đợi một chút. Tôi mở cho.
Bà vợ hí hửng:
-
Ồ! Vậy ra là mình đấy à?
-
Ừ, tôi đây! Tôi lên giờ.
Và ông cố chắp nối mấy tiếng rõ ràng, để người bếp hiểu:
-
Moi oublier Innettes bureau. Lunette (ông vừa nhắc lại tiếng ấy vừa lấy ngón tay trỏ chung quanh mắt để vẽ hình cái kính) biếc?
-
Uẩy xừ!
-
Va chercher (đi tìm).
-
Uẩy xừ.
Mặc dù nói “uẩy” nhưng bố Tư vẫn đứng yên. Ông chủ nghĩ người bếp của ông không hiểu, ông nói lại, ra dấu lần nữa. Rồi lại nói:
- Biếc?
Thật ra không cần phải biết gì thêm. Bố Tư đã thông minh. Ông nói như vậy chắc chắn ông muốn nói: Ông đã quên cái kính ở sở và sai bố đi lấy về. Bố Tư đã hiểu, nhưng còn Tề trong cái bể?… Ông chủ giục:
- A lê! Maoo!
Mặc dù bố Tư ngại ngùng, nhưng ông vẫn nắm vai bố và thúc ra phía cửa.
- Uẩy xừ!
Bố rút đầu ra khỏi bể. Bố nhanh chóng đậy nắp lại để ông chủ không thấy. Bố cố tỏ ra bình thản và vào bếp, lau bát đãi để sắp xếp lên bàn. Nhưng nghĩ đến bàn ăn, bố lại lo lắng…
- Còn chai sâm banh!… Đào đâu ra một chai sâm banh bây giờ?
Đêm hôm đó, khi ông chủ đã tắt đèn đi ngủ một lúc lâu, bố Tư rón rén ra sân. Bố mở nắp bể êm thật êm. Bố vớt con ra với cách giữa mực nhớt trong bể.
Vào sáng hôm sau, bố thông báo cho chủ biết con bố đã qua đời đêm trước.
Ông chủ giật mình:
-
Vì dịch tả à?
-
Không, ông ạ.
-
Thế vì bệnh gì?
-
Không biết, ông…
Bố Tư ấp úng. Ông chủ càng sợ hãi:
-
Đem chôn ngay đi! Rưới vôi vào! Rồi lấy carrelinh rửa khắp nhà, hiểu không?
-
Hiểu, ông.
-
Được rồi. Đi đi!
Ông chủ xua bố Tư như đuổi một thằng lừa. Mũi ông vẫn nhăn lại. Khi ra khỏi cửa, bố Tư nhẹ nhõm người. Bố vui vẻ. Nếu ông chủ xuống xem! Nếu ông chủ biết con bé đã lặn trong bể nước mấy giờ nay!…
