Nhắc đến sóng ánh sáng, chúng ta không thể không nhắc đến hiện tượng tán sắc ánh sáng. Tán sắc ánh sáng là hiện tượng phân tách chùm sáng phức tạp thành nhiều chùm sáng đơn sắc khác nhau. Ánh sáng đơn sắc không bị tán sắc khi đi qua lăng kính. Mỗi ánh sáng đơn sắc có một màu khác nhau và được gọi là màu đơn sắc. Bước sóng của ánh sáng đơn sắc được tính theo công thức λ=vf. Trong đó, λ là bước sóng, v là vận tốc truyền ánh sáng trong môi trường có chiết suất n. Ánh sáng trắng là tập hợp của vô số các ánh sáng đơn sắc khác nhau. Dải màu của cầu vồng là quang phổ của ánh sáng trắng.
Ứng dụng của tán sắc ánh sáng trong đời sống hiện nay rất nhiều. Chẳng hạn, nó được ứng dụng để phân tích chùm sáng thành các thành phần đơn sắc. Ngoài ra, tán sắc ánh sáng cũng giải thích hiện tượng mà ta thấy trong thiên nhiên khi ánh sáng Mặt Trời đi qua giọt nước và tạo ra cầu vồng.
Tiếp theo là hiện tượng nhiễu xạ ánh sáng và giao thoa ánh sáng. Nhiễu xạ ánh sáng là hiện tượng đường truyền ánh sáng bị sai lệch khi đi qua vật cản hoặc lỗ nhỏ. Hiện tượng giao thoa ánh sáng xảy ra khi hai chùm sáng cùng pha hoặc có độ lệch pha không đổi theo thời gian kết hợp với nhau. Tại những chỗ hai sóng gặp nhau mà cùng pha, ánh sáng của hai chùm này sẽ tăng cường cho nhau và tạo ra vân sáng. Tại những điểm hai sóng ngược pha gặp nhau, chúng sẽ triệt tiêu nhau tạo thành các vân tối.
Các loại tia ánh sáng bao gồm tia hồng ngoại, tia tử ngoại và tia X cũng là một phần trong sóng điện từ. Tia hồng ngoại là sóng điện từ có bước sóng từ 7,6.10^-7 m đến 10^-3 m. Tia tử ngoại có bước sóng từ 3,8.10^-7 m đến 10^-8 m. Cả hai loại tia này có nhiều ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày và trong lĩnh vực y tế. Tia X được tạo ra thông qua ống Cu-lít-giơ, là loại ống thủy tinh chân có thể tạo ra tia X.
Cuối cùng, để hiểu rõ hơn về các loại tia ánh sáng và bước sóng của chúng, chúng ta có thể tham khảo thang sóng điện từ. Thang sóng điện từ cho chúng ta cái nhìn tổng quan về các loại tia ánh sáng và bước sóng của chúng.
Sóng ánh sáng là một lĩnh vực rất thú vị và quan trọng trong vật lý. Hiểu rõ lý thuyết và công thức tính sóng ánh sáng sẽ giúp chúng ta có cái nhìn sâu hơn về nguyên lý hoạt động của ánh sáng và áp dụng trong cuộc sống hàng ngày. Hy vọng bài viết này đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về sóng ánh sáng và chuẩn bị tốt cho kỳ thi tốt nghiệp THPT. Chúc các bạn thành công!
