Cúng đưa ông Táo là một truyền thống lâu đời của người Việt, thực hiện mỗi khi xuân về. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về nguồn gốc của nghi thức này và bài khấn cúng đưa ông Táo trở về trời vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm.
Ông Táo, hay còn gọi là Định Phước Táo Quân, là vị thần đem lại phước lộc và chăm sóc các con cháu trong gia đình. Ông Táo thường được thờ trong bếp nấu ăn của gia đình hoặc trong các lò bếp của các công ty, xí nghiệp…
Lễ đưa ông Táo được tổ chức vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm.
Theo quan niệm của người Việt, nghi thức cúng tiễn ông Táo về trời ngày 23 tháng Chạp bao gồm:
Nhang, đèn, trà nước
- Mâm cỗ mặn hoặc mâm cỗ chay (tuỳ theo tình hình và quyền chọn của gia đình).
- Mâm trái cây
- Cá chép sống: Đây là một phong tục trong văn hóa người Hoa. Theo truyền thuyết, cá chép là phương tiện để ông Táo trở về thiên đình. Tùy vào quan niệm của mỗi gia đình, có thể đặt một thau nước có cá chép sống cạnh ông Táo và sau khi cúng xong, cá sẽ được thả vào sông.
- Giấy vàng mã
Tuy nhiên, lễ vật cúng ông Táo có thể thay đổi tùy vào từng gia đình. Nhiều người chỉ cần nhang, đèn, hoa quả và trà nước là đủ.
Thường thì cúng ông Táo sẽ diễn ra vào buổi sáng ngày 23 tháng Chạp. Gia chủ cần chuẩn bị đầy đủ lễ vật và bày biện mâm cúng ở bếp, hướng ra cửa chính.
Bài khấn cúng đưa ông Táo:
Hôm nay là ngày 23 tháng Chạp, năm hết Tết đến. Con xin được dâng lễ và hoa quả, trà nước để tôn kính Định Phước Thần Táo và đưa Ngài trở về Thiên Đình.
Chúng con mong rằng Định Phước Thần Táo sẽ nhận lễ của chúng con và phù hộ cho gia đình chúng con trong năm mới. Chúng con xin Ngài ban phước cho gia đình được no ấm, an khang thịnh vượng, vạn sự như ý. Đặc biệt, xin Ngài giúp đỡ cho các cháu trong gia đình chúng con khỏe mạnh, được nhiều phước đức, vượt qua mọi rủi ro và bệnh tật.
Ngoài những nội dung cơ bản trên, gia chủ có thể tự khấn vái theo ý nguyện riêng.
Sau khi cúng ông Táo, từ ngày 23 tháng Chạp đến ngày 30 tháng Chạp (hoặc 29 nếu tháng Chạp không có ngày 30), không được đốt nhang cho ông Táo.
Ngày rước ông bà về ăn Tết Nguyên đán cũng là ngày làm lễ rước ông Táo trở về. Sau đó, tiếp tục đốt nhang và thờ cúng ông Táo như thường lệ trong những ngày sau đó.
