Chùa Tây Phương, hay còn được gọi là Sùng Phúc Tự, là một ngôi chùa nằm trên núi Câu Lậu, xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất, Hà Nội. Ngôi chùa này đã tồn tại từ năm Giáp Dần (1554) đời Mạc Phúc Nguyên (1547 – 1561), niên hiệu Quang Bảo năm thứ nhất. Theo các nhà nghiên cứu, chùa Tây Phương đã được xây dựng quy mô như ngày nay từ thời kỳ này. Trải qua các triều đại phong kiến, chùa Tây Phương đã trải qua quá trình tu sửa và tạc thêm các tượng phật trong các triều đại như Vua Lê Thần Tông, Chúa Tây Vương Trịnh Tạc, Vua Lê Hy Tông.
Vẻ đẹp kiến trúc và giá trị văn hóa của Chùa Tây Phương
Chùa Tây Phương là một quần thể gồm các công trình như Tam quan hạ, Tam quan thượng, Miếu Sơn Thần, Tiền đường, Trung đường, Thượng điện, Nhà tổ, Nhà Mẫu và Nhà khách. Kiến trúc của chùa được thiết kế đặc biệt với mái chồng diêm, chồng xếp lên nhau hai tầng, tám mái. Những mái đao trên mái chùa được chạm khắc các hình ảnh linh vật long, ly, quy, phượng. Hình ảnh linh vật này tạo nên một vẻ đẹp độc đáo và thu hút.
Ngoài vẻ đẹp kiến trúc, chùa Tây Phương còn có giá trị rất lớn bởi quần thể những pho tượng phật giáo có niên đại hàng trăm năm được lưu giữ tại chùa. Tài liệu ghi nhận rằng chùa Tây Phương có tổng cộng 64 pho tượng, trong đó có 34 pho tượng đã được Nhà nước công nhận là Bảo vật Quốc gia vào năm 2014.
Di tích và bảo tồn
Chùa Tây Phương đang lưu giữ 18 vị phật tổ trong 28 vị Phật toàn giác trong quá khứ. Đây là một điểm đặc biệt của chùa Tây Phương. Từ năm 1968 đến 1975, trong bối cảnh chiến tranh, các bức tượng quý giá tại chùa Tây Phương đã được lưu giữ và di dời đến nơi an toàn. Năm 1976, các pho tượng cổ mới được đưa trở lại và đặt tại chùa Tây Phương.
Những pho tượng từ năm 1968 đến năm 1975 đã được đưa về trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Ở chùa Tây Phương, các pho tượng được trưng bày tại hai bên chính điện chùa Thượng, mỗi bên có 9 vị La hán. Năm 2014, bộ 18 vị La hán cùng một số pho tượng khác đã được công nhận là Bảo vật Quốc gia.
Lễ hội và văn hóa truyền thống
Để thực sự cảm nhận vẻ đẹp của chùa Tây Phương, du khách nên đến nơi và chiêm ngưỡng những giá trị lịch sử và văn hóa lớn lao tại đây. Mỗi năm, vào ngày 6-3 âm lịch, lễ hội của chùa Tây Phương được tổ chức. Lễ hội này không chỉ có ý nghĩa tôn giáo mà còn là nơi duy trì và phát triển những hoạt động văn hóa truyền thống độc đáo. Lễ hội còn lưu giữ những nét đẹp văn hóa ngàn năm của nền văn hóa Việt Nam đa dạng và lung linh.
Với kiến trúc độc đáo, giá trị văn hóa lịch sử và sự tổ chức của lễ hội, chùa Tây Phương đang là một điểm đến hấp dẫn với du khách và những người muốn hành hương. Hãy dành thời gian để khám phá và tìm hiểu về chùa Tây Phương để trọn vẹn trải nghiệm những giá trị văn hóa tại nơi này.
