Từ ngôn ngữ của chúng ta có nhiều cấu trúc và loại khác nhau. Bài viết này sẽ giới thiệu tổng quan về cấu tạo của từ tiếng Việt bằng một sơ đồ đơn giản.
Từ đơn và từ phức
Trước tiên, chúng ta hãy xem xét cấu tạo của từ tiếng Việt. Có hai loại từ chính: từ đơn và từ phức.
- Từ đơn: đơn giản là từ riêng lẻ, không chứa các thành phần khác.
- Từ phức: chia thành hai loại con chính là từ láy và từ ghép.
From nhiều nghĩa
Một từ có thể có một hoặc nhiều nghĩa khác nhau. Tuy nhiên, những nghĩa này luôn có mối quan hệ với nhau. Đây là hiện tượng chuyển nghĩa, tạo ra các từ nhiều nghĩa.
Ví dụ 1: “Chân” có nghĩa gốc là phần dưới của cơ thể. Tuy nhiên, cũng có từ nghĩa chuyển như chân núi, chân trời, chân mây, chân mày.
Ví dụ 2: “Đầu” có nghĩa gốc là phần trên của một vật. Từ này cũng có nghĩa chuyển như đầu giường, đầu hè.
Ví dụ 3: “Mũi” có nghĩa gốc là phần nhô ra phía trước. Từ này cũng có nghĩa chuyển như mũi giày, mũi tên, mũi thuyền.
Ví dụ 4: “Hoa” có nghĩa gốc là bông hoa. Từ này cũng có nghĩa chuyển như hoa tay, hoa tai, hoa điểm mười.
Ví dụ 5: “Xuân” có nghĩa gốc là mùa xuân. Từ này cũng có nghĩa chuyển như xuân sắc, xuân thì, tuổi xuân.
Các loại từ khác
- Số từ: Sử dụng để chỉ số lượng và thứ tự của các vật.
- Chức năng: chỉ số lượng và thứ tự của các vật.
- Lượng từ: Sử dụng để chỉ số lượng ít hoặc nhiều của các sự vật.
- Chức năng: chỉ về số lượng ít hoặc nhiều của các sự vật.
- Các loại lượng từ:
- Lượng từ chỉ ý nghĩa toàn thể: tất cả, toàn bộ.
- Lượng từ chỉ ý nghĩa tập hợp hoặc phân phối: từng, những, mỗi.
- Chỉ từ: Sử dụng để xác định sự vật trong không gian hoặc thời gian.
- Chức năng: giúp xác định sự vật trong không gian hoặc thời gian.
- Danh từ: Sử dụng để chỉ sự vật, hiện tượng, đồ vật, con người.
- Chức năng: thường làm chủ ngữ hoặc tân ngữ trong câu.
- Động từ: Sử dụng để diễn tả hành động, hoạt động, cảm xúc.
- Chức năng: diễn tả hành động, hoạt động, cảm xúc của con người.
- Tính từ: Sử dụng để miêu tả trạng thái, đặc điểm, tính chất, màu sắc của sự vật hiện tượng, con người.
- Chức năng: miêu tả sự vật hiện tượng, con người.
Cụm từ
- Cụm danh từ: Cụm từ có một danh từ là trung tâm và có các thành phần khác đi kèm để làm rõ về danh từ trung tâm.
- Chức năng: giúp rõ ràng và cụ thể hơn về danh từ.
- Cụm động từ: Cụm từ có một động từ là trung tâm và có các thành phần khác đi kèm để làm rõ về động từ trung tâm.
- Chức năng: giúp rõ ràng và cụ thể hơn về động từ.
- Cụm tính từ: Cụm từ có một tính từ là trung tâm và có các thành phần khác đi kèm để làm rõ về tính từ trung tâm.
- Chức năng: giúp rõ ràng và cụ thể hơn về tính từ.
Sau đó, Chapman (2001) xem xét quyền kiểm soát trong mối quan hệ. Các kết quả của nghiên cứu được trình bày theo từng phần.
