Thực vật phù du là một yếu tố quan trọng trong hệ sinh thái của các ao nuôi trồng thủy sản. Chúng không chỉ làm tăng nhiệt độ nước mà còn ảnh hưởng đến chất lượng nước. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, thực vật phù du có thể gây khó khăn trong việc nuôi tôm và cá. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tác động của thực vật phù du và cách quản lý hiệu quả chúng trong ao nuôi thủy sản.
Mục lục
Thực vật phù du và sự đa dạng
Có hàng ngàn loài thực vật phù du phân bố trong các ao nuôi trồng thủy sản, chủ yếu thuộc các ngành tảo như Pyrrophyta (tảo giáp), Euglenophyta (tảo mắt), Chlorophyta (tảo lục), Heterokontophyta (tảo roi lệch) và Cyanophyta (tảo lam). Mỗi loài có yêu cầu về môi trường khác nhau. Do đó, hiểu rõ các yếu tố môi trường và các loài phù du có thể phát triển ở từng vùng nước là điều quan trọng để quản lý ao nuôi thủy sản.
Quản lý thực vật phù du trong ao nuôi thủy sản
Trong mỗi ao nuôi thủy sản, có khoảng 50 loài thực vật phù du hoặc nhiều hơn, tuy nhiên chỉ có một vài loài chiếm phần lớn cộng đồng. Thành phần loài này thường thay đổi qua từng giai đoạn trong vòng vài tuần. Để quản lý hiệu quả thực vật phù du, cần kiểm soát hàm lượng các chất dinh dưỡng, đặc biệt là nitơ và phosphat vô cơ. Nước với hàm lượng các chất dinh dưỡng cao thường có nhiều thực vật phù du. Tuy nhiên, các loài khác nhau có yêu cầu môi trường khác nhau, do đó việc quản lý chất lượng nước rất quan trọng để kiểm soát sự phát triển của thực vật phù du.
Tác động tiêu cực của thực vật phù du
Mặc dù thực vật phù du có lợi cho ao nuôi thủy sản, nhưng sự nở hoa quá mức của chúng có thể gây ra những tác động tiêu cực. Vào ban đêm, thực vật phù du và các sinh vật khác hô hấp, gây giảm nồng độ oxy hòa tan, gây stress hoặc thậm chí tiêu diệt các loài nuôi. Ban ngày, tốc độ quang hợp cao có thể làm cạn kiệt carbon dioxide tự do trong nước, dẫn đến pH quá cao. Nồng độ oxy hòa tan quá cao cũng có thể xảy ra trong quá trình quang hợp nhanh. Ngoài ra, một số loài thực vật phù du sản sinh các hợp chất có mùi như geosmin và methyl-isoborneol (MIB), khiến cá và tôm mất hương vị.
Quản lý hiệu quả thực vật phù du
Để tránh các vấn đề trên, cần thực hiện các biện pháp quản lý thực vật phù du trong ao nuôi thủy sản. Đối với các ao có cho thức ăn, việc vận hành đủ sục khí cơ học để duy trì nồng độ oxy hòa tan ban đêm là rất quan trọng. Đồng thời, nên kiểm soát lượng thức ăn để tránh sự nở hoa quá mức của thực vật phù du. Một số nhà chế biến đã đạt thành công trong việc phòng ngừa vấn đề mất hương vị bằng cách thả các loài cá ăn sinh vật phù du trong ao. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc tím cũng có thể giúp khử độc tố của tảo, tuy nhiên hiệu quả của phương pháp này không đảm bảo.
Triển vọng trong quản lý thực vật phù du
Trong quản lý ao nuôi thủy sản, cần tìm hiểu và áp dụng các biện pháp tránh sự nở hoa quá mức của thực vật phù du. Việc kiểm soát chất lượng nước và cung cấp phân bón và thức ăn khi cần thiết là quan trọng. Đồng thời, sử dụng các loài cá ăn sinh vật phù du có thể giúp giảm thiểu vấn đề mất hương vị. Tuy nhiên, việc quản lý thực vật phù du trong ao nuôi thủy sản vẫn đòi hỏi sự nghiên cứu và thử nghiệm tiếp tục để đạt hiệu quả cao nhất.
