Chúng ta đã được sinh ra làm người, nhưng liệu có chấp nhận điều này như một chuyện đương nhiên hay không? Nếu ta không biết trân trọng những quyền lợi của mình, ta sẽ hối tiếc sau này khi mất nó.
Một bài kinh ngắn trong Tương Ưng bộ kinh đã nêu rõ vấn đề này: làm người khó hay dễ, và có tái sinh làm người khó hay dễ. Điều này vô cùng quan trọng, và nếu ta không hiểu rõ, ta có thể đánh mất cơ hội trở thành con người:
“Một thời, Thế Tôn trú ở Sàvatthi. Sau chuyến du hành, Ngài lấy một ít đất trên đầu móng tay và hỏi các Tỷ kheo: ‘Cái gì nhiều hơn, chút đất này Ta lấy trên đầu móng tay hay quả đất lớn này?'”. Các Tỷ kheo trả lời rằng không thể so sánh những thứ này với nhau.
Tương tự, rất ít chúng ta có cơ hội tái sanh làm người. Còn rất nhiều là chúng ta phải tái sanh vào các hình thức không phải là người. Vì vậy, chúng ta cần học cách sống không chỉ để thoả mãn những khao khát của mình.
Phật pháp có thể khó nghe nhưng rất quý giá. Phàm là người có học hành, tu dưỡng và hướng đến cuộc sống tốt đẹp, ta đã nghe qua câu: “Thân người khó được mà dễ mất, Phật pháp khó nghe nhưng quý giá”.
Chúng ta đã có cơ hội sinh ra làm người, với sáu căn đầy đủ, tướng mạo khả quan. Tuy nhiên, chúng ta chưa nhận thức rõ được giá trị của nhân duyên này và chưa hiểu rõ những điều đã tạo ra kết quả như thế nào.
Dưới ánh sáng của Phật, chúng ta được yêu cầu sống đúng đạo đức: không sát sanh, không trộm cắp, không tà hạnh, không gian dối, không say sưa nghiện ngập. Đó là điều kiện để có cơ hội tái sanh làm người.
Nếu chúng ta làm người mà lại phạm phải những điều này, chắc chắn không có cơ hội tái sanh làm người. Nói đến đây, ta nhớ tới câu Nho ngày xưa: “Vi nhân nan, vi nhân thậm nan”, nghĩa là làm người khó làm người quá khó.
Những lời này rất quý giá đối với con người, với nhân loại. Hãy nghĩ kỹ và đừng để phải hối tiếc sau này. Sống trong thế giới người tạo cơ hội cho chúng ta thăng tiến lên các cảnh giới cao hơn. Được sinh ra làm người và gặp được Phật pháp là cơ hội để tu tập và tiến bước đến giác ngộ, thoát khỏi vòng luân hồi.
Hãy trân trọng nhân duyên làm người. Hãy tu tập đạo đức và trí tuệ để thăng hoa tinh thần và phát huy giá trị của chúng ta.
