Tập Tính Của Động Vật: Hiểu Về Hành Vi Học Tập

Những hiểu biết về hành vi tập tính của động vật đang ngày càng được quan tâm và nghiên cứu. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về một số hình thức học tập của động vật và cách chúng ứng dụng vào cuộc sống và sản xuất.

Hình Thức Học Tập Của Động Vật

Quen Nhờn

Động vật phản ứng và tránh các kích thích lặp đi lặp lại nếu không có nguy hiểm đi kèm. Đây là hình thức học tập đơn giản nhất. Ví dụ, gà con chạy đi ẩn nấp mỗi khi có bóng đen ập xuống từ trên cao. Nếu bóng đen đó lặp đi lặp lại mà không có nguy hiểm, gà con sẽ không tránh nữa.

In Vết

Ngay sau khi mới nở, động vật có tính bám và đi theo các vật chuyển động mà chúng nhìn thấy đầu tiên. Nhưng hiệu quả của việc in vết giảm đi sau một thời gian. Ví dụ, vịt con mới nở đi theo đồ chơi chuyển động, gà con bám theo mẹ. Qua đó, nó được mẹ nuôi dưỡng nhiều hơn.

Điều Kiện Hóa

• Điều kiện hóa đáp ứng: Là hình thành mối liên kết mới trong hệ thần kinh dưới tác động của các kích thích kết hợp đồng thời. Ví dụ, chó sẽ tiết nước bọt khi thấy đèn sáng và được cho ăn. Sau vài lần, chỉ cần thấy đèn sáng, chó vẫn sẽ tiết nước bọt.

• Điều kiện hóa hành động: Là liên kết một hành vi với một phần thưởng hoặc phạt, sau đó động vật lặp lại hành vi đó. Ví dụ, chuột chạy đạp mở hộp để lấy thức ăn. Sau một số lần, khi đói, chuột chủ động chạy đến đạp hộp để lấy thức ăn.

Học Ngầm

Học ngầm là học mà không có ý thức, không biết rõ đã học. Tuy nhiên, khi gặp vấn đề cần giải quyết, những điều đã học ngầm sẽ được tái hiện lại và giúp cho việc giải quyết dễ dàng hơn. Ví dụ, nếu thả chuột vào một khu vực có nhiều đường đi, nó sẽ chạy thăm dò đường đi và tìm đến nơi có thức ăn nhanh hơn.

Học Khôn

Học khôn là kiểu học phối hợp các kinh nghiệm cũ để tìm cách giải quyết những tình huống mới. Điều này chỉ có ở động vật có hệ thần kinh phát triển như con người. Ví dụ, tinh tinh biết dùng cành cây để dụ bắt mối, học sinh giải được các bài tập chưa từng giải nhờ kiến thức đã học trước đó.

Ứng Dụng Của Tập Tính Động Vật

Hành vi học tập của động vật đã được ứng dụng rất nhiều vào cuộc sống và sản xuất:

• Trong đời sống: Con người đã thuần hóa và sử dụng chó, mèo để bắt chuột, trông coi nhà cửa. Chúng ta cũng sử dụng tập tính tự vệ để xua đuổi chim phá hoại mùa màng trong nông nghiệp.

• Trong săn bắt: Sử dụng tập tính kiếm ăn, con người sử dụng chim cốc để bắt cá.

• Trong an ninh, quốc phòng: Huấn luyện chó đặc công, chó thám tử để làm nhiệm vụ bảo vệ an ninh.

• Trong giải trí: Con người đã biến đổi tập tính bẩm sinh thành tập tính học được bằng cách huấn luyện động vật. Ví dụ, khỉ biểu diễn xiếc, tạo ra những mối tình bạn không thể tưởng tượng được.

Con người cũng có những tập tính bẩm sinh và học được giống như động vật. Sự phát triển của hệ thần kinh và vỏ não đã cho phép chúng ta học và phát triển rất nhiều tập tính mới phù hợp với xã hội loài người.

Hiểu về hành vi tập tính của động vật giúp chúng ta nhận ra sự đa dạng và thông minh của thế giới động vật. Chúng ta cần tiếp tục nghiên cứu và khám phá những điều mới về hành vi của chúng, nhằm tạo ra những ứng dụng tốt hơn trong cuộc sống và sản xuất.

Nguồn ảnh: Lý thuyết Tập tính của động vật (tiếp theo)