Hệ tuần hoàn là một trong những hệ quan trọng nhất trong cơ thể động vật, giúp vận chuyển và cung cấp chất dinh dưỡng cho các cơ quan và mô trong cơ thể. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về hệ tuần hoàn ở động vật theo lý thuyết Sinh học lớp 11 (Bài 8 – Cánh diều 2024). Hãy cùng tìm hiểu nhé!
Mục lục
Động vật và hệ tuần hoàn
Động vật có sự phân bố hệ tuần hoàn khác nhau, phụ thuộc vào từng nhóm động vật. Trong lý thuyết Sinh học lớp 11, chúng ta sẽ tìm hiểu về cấu tạo và hoạt động của hệ tuần hoàn ở động vật, từ những vật thể nhỏ như cá cho đến những vật thể lớn như chim và thú.
Cấu tạo của tim
Tim là một trong những cơ quan quan trọng nhất của hệ tuần hoàn. Sự cấu tạo của tim cũng khác nhau tùy thuộc vào loài động vật. Ví dụ, tim của lưỡng cư, bò sát (trừ cá sấu) gồm có 4 ngăn, trong khi tim của cá chỉ có 3 ngăn gồm 3 tâm nhĩ và 1 tâm thất. Tim của thú có 4 ngăn gồm 2 tâm nhĩ và 2 tâm thất. Chim và thú có 6 van tim.
Hoạt động của tim mạch
Hoạt động của tim mạch là quá trình vận chuyển máu và các chất dinh dưỡng trong cơ thể. Trong bài 8 lớp 11, chúng ta sẽ tìm hiểu về cơ chế hoạt động của tim mạch và các quá trình liên quan:
- Khi van động mạch phổi mở, máu sẽ từ tâm thất phải vào động mạch phổi.
- Khi van ba lá và van hai lá mở, máu chảy từ hai tâm nhĩ vào hai tâm thất.
- Khi van động mạch chủ mở, máu từ tâm thất phải vào động mạch chủ.
- Khi tâm thất trái co, van hai lá sẽ đóng lại.
Đây là những quá trình cơ bản trong hoạt động của tim mạch, giúp duy trì sự tuần hoàn máu trong cơ thể động vật.
Hệ dẫn truyền tim
Hệ dẫn truyền tim đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa hoạt động của tim. Hệ dẫn truyền tim bao gồm tim, nút xoang nhĩ và các sợi Purkinje. Nó giúp đồng bộ các quá trình co và co của tim, đảm bảo hoạt động của tim mạch diễn ra đúng nhịp và lưu thông máu hiệu quả.
Một số điểm đặc biệt về hệ tuần hoàn ở động vật
Hệ tuần hoàn ở động vật cũng có một số điểm đặc biệt giúp chúng phù hợp với chức năng trao đổi chất:
- Mao mạch có đặc điểm như thành mao mạch chỉ bao gồm một lớp tế bào nội mạc, giữa các tế bào có vi lỗ.
- Số lượng mao mạch rất lớn, tạo ra diện tích trao đổi chất giữa máu và tế bào lớn.
- Vận tốc máu chảy trong mạch chậm.
Tất cả các điểm đặc biệt này giúp hệ tuần hoàn ở động vật thích nghi và hoạt động hiệu quả trong việc cung cấp chất dinh dưỡng và loại bỏ chất thải trong cơ thể.
Điều hòa hoạt động tim mạch
Hoạt động của tim mạch được điều hòa theo cơ chế thần kinh và thể dịch. Thần kinh đối giao cảm làm tăng nhịp tim và tăng lực co tim, trong khi hormone adrenaline từ tuyến thượng thận cũng có tác dụng làm tăng nhịp tim. Điều này đảm bảo hoạt động của tim mạch luôn ổn định và phù hợp với nhu cầu của cơ thể.
Vận động viên và hệ tuần hoàn
Vận động viên có những đặc điểm riêng trong hệ tuần hoàn khi gắng sức. Trong trạng thái gắng sức, nhịp tim của vận động viên sẽ nhanh hơn và lượng máu được bơm vào mỗi ngăn tim cũng lớn hơn. Điều này giúp cung cấp đủ năng lượng cho các hoạt động vận động mạnh.
Một tim không biết mệt mỏi
Một điều thú vị về tim là nó có khả năng làm việc cả đời mà không biết mệt mỏi. Điều này là do tim có cấu tạo đơn giản và hoạt động không tiêu tốn năng lượng quá nhiều. Ngoài ra, tim cũng nhận được một lượng máu nuôi duy trì liên tục, chiếm 1/10 trên cơ thể.
Đó là những điều cơ bản về hệ tuần hoàn ở động vật theo lý thuyết Sinh học lớp 11 (Bài 8 – Cánh diều 2024). Hy vọng các bạn đã hiểu thêm về cấu tạo và hoạt động của hệ tuần hoàn này. Hãy tiếp tục nghiên cứu và khám phá thêm những điều thú vị trong lĩnh vực này. Chúc các bạn học tốt!
