Lễ cúng 49 ngày là một buổi lễ quan trọng trong việc cúng đối với người đã mất theo quan niệm Phật giáo. Đây là một buổi lễ cúng khởi đầu dành cho người sống nhằm tưởng nhớ và cầu siêu cho người đã qua đời đã được 49 ngày.
Lễ cúng 49 ngày theo quan niệm Phật giáo
Theo quy định trong sách Gia Định thành thông chí của Trịnh Hoài Đức, “tục cư tang theo đạo Phật, cúng 49 ngày mới thôi” [^1^]. Theo kinh Địa Tạng Bổn nguyện, sau khi người thân quyến chết, việc cúng dường và cầu khẩn thời cho những người như vậy mang lại lợi ích cho cả người sống và người mất [^2^].
Người mất sau 49 ngày được gọi là chung thất, và vong linh của họ sẽ trải qua quá trình nhận quả của nghiệp tích cóp. Nếu trong hiện đời, người đã tạo ra nhiều điều tốt lành, họ sẽ được sống trong cảnh giới an lành. Ngược lại, nếu họ đã tạo ra nhiều hành động xấu, họ sẽ phải trải qua cảnh khổ. Tùy thuộc vào nghiệp tốt hay nghiệp ác, họ sẽ sanh vào các loài và cảnh giới khác nhau trong vòng lục đạo luân hồi. Do đó, phật tử thường có thói quen cúng Trai Tăng vào ngày chung thất.
Mục đích của việc cúng này là nhờ vào sức chú nguyện của chư tăng, ni để hương linh về cảnh lành. Tuy nhiên, việc cầu siêu không chỉ diễn ra trong 49 ngày mà nên thực hiện mọi lúc. Cầu siêu có ý nghĩa là mong vượt qua những cảnh giới xấu ác và bước vào cảnh giới tốt đẹp an lành. Do đó, chúng ta nên luôn cầu siêu cho bản thân và cho mọi người được sống trong an lành.
Những việc gia quyến nên làm trong vòng 49 ngày
Trong giai đoạn 49 ngày này, có một số việc mà gia đình nên làm để tưởng nhớ người mất và giúp linh hồn của họ siêu thoát.
- Tổ chức lễ tang đơn giản và tránh tang lễ quá hoành tráng, vì việc làm này không chỉ tốn kém mà còn có thể tạo ra nghiệp tội. Gia đình nên tiết kiệm phước và không phung phí tài chính, thực phẩm. Thay vào đó, họ nên thực hiện các hành động công đức như cúng dường Tam bảo, phóng sinh, ấn tống kinh sách, bố thí, làm từ thiện… Việc này sẽ mang lại lợi ích cho người mất.
- Tránh tổ chức các buổi tiệc tùng, làm cơm đãi đằng cúng tế trong gia đình trong giai đoạn từ lúc người chết ra đi cho đến 49 ngày. Hành động này sẽ tạo thêm nghiệp cho người đã mất và khó giúp họ siêu thoát.
- Duy trì niệm Phật, tụng kinh và có thể đặt một chiếc đài nhỏ trên bàn vong và khai thị để liên tục nhắc nhở linh hồn mỗi ngày. Điều này giúp linh hồn của người thân được giải thoát.
- Nếu có thể, mời chư Tăng về nhà tụng kinh vào các ngày chung thất. Gia đình nên mời những bậc tu hành có đạo hạnh chân chính.
- Nếu gia đình gặp khó khăn tài chính, họ có thể tự mình tụng kinh niệm Phật và ăn chay, không cần mời thầy cúng. Quan trọng là tâm chân thành và mong muốn làm những điều tốt nhất cho người đã khuất.
- Trong lễ cúng, chỉ nên cúng cơm chay thanh tịnh. Nếu không có điều kiện làm cỗ chay, thì cũng có thể chuẩn bị cơm canh đơn giản.
Kết luận
Lễ cúng 49 ngày là một buổi lễ quan trọng trong quan niệm Phật giáo để tưởng nhớ và cầu siêu cho người đã mất. Tuy nhiên, việc cúng không chỉ diễn ra trong vòng 49 ngày mà nên thực hiện mọi lúc. Gia đình cần duy trì niệm Phật và thực hiện các hành động tốt như cúng dường và làm từ thiện để giúp linh hồn của người mất được siêu thoát và vào cảnh lành.
