Chúa Năm Phương, còn được gọi là Chúa Ngũ Phương, là một vị thánh mẫu ít được nhắc đến trong văn hoá đạo Mẫu. Truyền thuyết về ngài là một câu chuyện thú vị về quyền năng cai quản năm phương trời, đất. Bài viết này sẽ chia sẻ thông tin về Chúa Năm Phương cho quý độc giả.
Mục lục
Giai thoại về Chúa Năm Phương
Chúa Năm Phương là một vị thánh mẫu có quyền năng cao cấp, cai quản năm phương trời, đất. Ngài được gọi là Bà Chúa Quận Năm Phương hoặc Vũ Quận Bạch Hoa Công Chúa. Theo truyền thuyết, Chúa đã thác sinh vào gia đình họ Vũ tại làng cổ Gia Viên, thuộc phủ Kinh Môn xưa (nay là phường Gia Viên, quận Ngô Quyền, Hải Phòng).
Trong cuộc kháng chiến chống quân Nam Hán vào năm 938, đức Ngô Quyền đã giao cho bà làm nữ tướng cai quản lương thực. Bà đã có công rất lớn trong trận đánh trên sông Bạch Đằng. Sau khi giành thắng lợi, đức Ngô Quyền đã phong bà tước hiệu Ngô Vương Vũ Quận Chúa.
Chúa Năm Phương được thờ tại Hải Phòng
Ngày nay, Chúa Năm Phương được thờ tại nhiều nơi khác nhau, nhưng nổi bật nhất là tại Hải Phòng. Tôi đã may mắn tiếp xúc và trải nghiệm tại địa điểm tại Hoà Bình trong quá trình làm việc tại đây. Điểm thờ tại Xã Mông Hoá, tp Hoà Bình (trước là xã Dân Hoà, huyện Kỳ Sơn) là một miếu nhỏ trên đường quốc lộ 6.
Cách sắm lễ cúng Chúa Năm Phương?
Chúa Năm Phương thường xuất hiện với trang phục màu trắng, đi cùng hai hầu nữ cũng trang phục màu trắng. Để sắm lễ cúng Chúa Năm Phương, bạn cần chuẩn bị các phẩm vật sau:
- Bộ quần áo trắng hoặc đỏ.
- 7 miếng trầu cau cánh phượng (hoặc 5 miếng trầu cũng được).
- 7 bông hoa hồng (hoặc 5 bông mỗi loại khác nhau).
- Quả ngọt 5 quả khác nhau.
- Nước trắng (chai nước lavie hoặc aqua).
- Hương thắp.
Sau khi bày lễ và thỉnh chủ thập phương, bạn đặt lễ và xin khấn tại bản đền thờ Chúa.
Địa điểm thờ Chúa Năm Phương
Đền thờ Chúa Năm Phương tại Hải Phòng
Có nhiều địa điểm thờ phụng Chúa Năm Phương tại thành phố Hải Phòng, như:
- Đền Tiên Nga: Địa chỉ 53 Lê Lợi, phường Máy Tơ, quận Ngô Quyền. Đây là đền thờ chính cung Chúa Bà Vũ Quận.
- Chùa Cấm: Địa chỉ tại Phố Cấm, thành phố Hải Phòng.
- Đền Cây Đa Mười Ba Gốc: Tọa lạc tại xóm Trại, phường Đằng Giang, quận Ngô Quyền.
Đền thờ Chúa Năm Phương tại Hoà Bình
Ở Hoà Bình, Chúa Năm Phương, hay còn gọi là Bà Chúa Ngũ Phương, có địa chỉ tại xóm Tân Lập, xã Mông Hoá, thành phố Hoà Bình. Địa điểm thờ nằm trên đường quốc lộ 6, cách thành phố Hoà Bình 20km và cách thị trấn Xuân Mai, Hà Nội 19km.
Địa điểm thờ này được người dân xung quanh lập lên vì sự linh thiêng và mầu nhiệm của nó. Ngày nay, nơi đây là một căn nhà nhỏ, trước đây là một hang động nhỏ, có một tượng đá tự nhiên giống hình mãng xà.
Chúa Năm Phương hiển linh tại Hoà Bình
Đây là một câu chuyện có thật mà tôi được nghe từ người dân địa phương. Vị trí mà Chúa Năm Phương ngự trị ở đây thật đẹp. Nằm trong dãy núi Ba Vì, gần thác Thăng Thiên thơ mộng. Động nhỏ này có tượng hình mãng xà bằng đá tự nhiên, nhưng đã bị hư hại do trẻ em nghịch ngợm.
Người dân kể lại rằng từ khoảng năm 1995 – 2000, nhiều thanh niên trẻ trong khu vực bất ngờ qua đời, lên tới hơn 30 người. Chúa Năm Phương đã báo mộng cho ông Ơn, người dân ở đây, lập một ban thờ tại đây. Kể từ đó, không còn ai trẻ tuổi mất đi nữa.
Trước những năm 1990, đoạn cua Gò Bùi trên đường quốc lộ 6 thường xảy ra các tai nạn nghiêm trọng liên quan đến xe khách và xe tải. Sau đó, chính quyền tỉnh Hoà Bình đã mở rộng đường, cắt đoạn quanh cua Gò Bùi (nay là điểm thờ Chúa Ngũ Phương). Trong quá trình thi công, máy ủi bị đứt xích, máy xúc đột ngột chết máy… từ đó, người dân mới tin vào sự hiển linh của Chúa.
Hằng năm, vào các ngày rằm và mùng một đầu tháng, người dân địa phương đến đền thờ để dâng hương cầu may mắn. Người dân từ Hà Nội, Sơn La, Sơn Tây cũng thường xuyên lên đây để dâng hương và lễ tạ khi nhận được sự giúp đỡ từ Chúa.
Bài khấn Chúa Năm Phương
Dâng văn Bản Cảnh Chúa bà
Ngũ Phương Thánh Chúa ngự tòa tiên cung
Thanh tân cốt cách hình dung
Danh thơm Tiên Chúa khắp vùng ai đang
Tiếng đồn trong Bắc ngoài Nam
Ngũ phương thập hướng mọi đàng thiếu đâu
Đông Phương giá ngự điện lầu
Xem trong bốn bể cứu cầu chúng sinh
Tây Phương hiển hách anh linh
Tày, Dao, Mán, Thái hiện hình bách nhân
Nam phương xa giá long vân
Thủ Thiêm, Bến Nghé xa gần đều qua
Bắc Phương chốn đó sơn hà
Tỉnh Tuyên, xứ Lạng, Thác Bà thảnh thơi
Trung phương lễ bái kiều mời
Thỉnh lai Tiên Chúa giáng nơi … (ghi rõ địa điểm thờ)
Thung dung phủ tía lầu hồng
Cây Đa chính ngự nhiều tầng thấp cao
Miếu thờ như thể động đào
Mười ba cội gốc vươn cao lá cành
Xem trong tỉnh ấy Hải Thành
Nơi nào dám sánh dám so miếu này
Miếu thờ lịch sự ai tày
Cửa thiêng Tiên Chúa hàng ngày khách qua
Lúc thì giá ngự Tiên Nga
Cấm Giang cổ địa chính đà dấu xưa
Nhang thơm thoảng ngát xa đưa
Nơi vườn hoa chéo khi xưa vẫn còn
Chúa chơi phủ tía lầu son
Đền Nghè linh ứng tiếng đồn nơi nơi
Tam Kì Chúa ngự thảnh thơi
Tiên La thắng cảnh là nơi đi về
Đông Cuông điện ấy đề huề
Ngũ Phương bản cảnh giáng về ngự vui
Chúa Bà giá ngự chính ngôi
Thanh đồng đệ tử các nơi xa gần
Độ cho trọn vẹn mười phần
Phần tươi, phần tốt, phần gần, phần xa
Dâng lên chính cửa Chúa Bà
Nón dâu, áo bạch, quạt ngà hoa tiên
Thành tâm thỉnh trước án tiền
Nguyện xin Tiên Chúa ngự lên điện tòa.
(Tiếng Việt: Mã Đắc Khoa)
Thông qua những câu chuyện và bài khấn trên, chúng ta có thêm những kiến thức về Chúa Năm Phương – vị thánh mẫu có sức mạnh linh thiêng và được thờ cúng tại nhiều địa điểm quan trọng.
