Vài năm trở lại đây, tình trạng đốt rơm, rạ ngày càng phổ biến sau mùa gặt, gây ra những ảnh hưởng tiêu cực không nhỏ đến môi trường và sức khỏe của người dân.
Ô nhiễm môi trường vì đốt rơm, rạ ngoài trời
Việc đốt rơm, rạ không chỉ lãng phí nguồn nhiên liệu mà còn gây ô nhiễm môi trường, mất an toàn giao thông. Theo các nhà y học, khói bụi khi đốt rơm, rạ làm ô nhiễm không khí, gây tác hại lớn đối với sức khỏe con người. Trẻ em, người già, và người có bệnh hô hấp, bệnh mạn tính, dễ bị ảnh hưởng nhất.
Các nhà khoa học cho biết thành phần các chất gây ô nhiễm không khí do đốt rơm, rạ, tác động đến sức khỏe con người là hydrocacbon thơm đa vòng (PAH); dibenzo-p-dioxin clo hoá (PCDDs), và dibenzofuran clo hoá (PCDFs), là các dẫn xuất của dioxin rất độc hại, có thể là tiềm ẩn gây ung thư.
Việc đốt rơm, rạ trực tiếp ngay trên đồng ruộng gây bất lợi cho đồng ruộng lớn hơn nhiều lần so với việc làm phân bón. Các chất hữu cơ trong rơm, rạ và trong đất biến thành các chất vô cơ do nhiệt độ cao. Đồng ruộng bị khô, chai cứng, một lượng lớn nước bị bốc hơi do nhiệt độ hun đốt trong quá trình cháy rơm, rạ. Quá trình đốt rơm, rạ ngoài trời không kiểm soát được, lượng CO2, CO, CH4, NOx, và SO2 được thải vào khí quyển.
Rơm, rạ nên giải quyết như thế nào?
Hầu hết các nước đã và đang tìm kiếm các phương pháp tận dụng rơm, rạ và xử lý theo cách an toàn, thân thiện với môi trường.
Ở Việt Nam, đã có các phương pháp như trồng nấm rơm và sản xuất phân hữu cơ vi sinh từ rơm, rạ.
Trồng nấm rơm ngay ngoài trời là một phương pháp tận dụng diện tích trống hiệu quả kinh tế và mang lại lợi ích sức khỏe. Nấm rơm là thực phẩm nhiều dinh dưỡng, không làm tăng lượng cholesterol trong máu, giàu protein và các axit amin có lợi cho sức khỏe. Việc trồng nấm rơm cũng không đòi hỏi cao về kỹ thuật và có chi phí thấp.
Ngoài ra, việc sản xuất phân hữu cơ vi sinh từ rơm, rạ cũng là một phương pháp khác để tận dụng. Sản xuất phân bón từ rơm, rạ không chỉ giảm chi phí đầu vào cho nông dân mà còn cải tạo đất, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tạo ra một thương hiệu gạo an toàn, chất lượng.
Kết luận
Rơm, rạ là nguồn tài nguyên quý giá và cần được tận dụng một cách bền vững và thân thiện với môi trường. Việc trồng nấm rơm và sản xuất phân hữu cơ vi sinh từ rơm và rạ là những phương pháp tiềm năng để giải quyết vấn đề đốt rơm, rạ và tạo ra giá trị kinh tế, xã hội. Hy vọng rằng chúng ta sẽ tận dụng tối đa tiềm năng của rơm, rạ mà không gây ô nhiễm môi trường.
