Rắn Nước: Phân loại, Đặc điểm, Ăn gì, Sống ở đâu?

Rắn nước, một loài rắn quen thuộc ở Việt Nam, đã từng khiến nhiều người tò mò về đặc điểm, cách nhận biết và tính độc của chúng. Mypet sẽ giúp bạn tìm hiểu về loài rắn này qua bài viết này.

Tìm hiểu chung về rắn nước

Rắn nước có tên khoa học là Colubridae, thuộc bộ phụ rắn. Có tổng cộng 1800 loài rắn nước đã được phát hiện và được chia thành 12 phân loại khác nhau dựa trên nghiên cứu của Zaher vào năm 1999. Tại Việt Nam, rắn nước chủ yếu sinh sống từ Nam ra Bắc, thường ở môi trường như đầm lầy, sông suối, đồng lúa để tìm kiếm thức ăn.

Rắn nước là loài vô hại và hiền lành. Khi bị tấn công, chúng sẽ lẩn trốn vào nơi khác. Rắn nước thường hoạt động chủ yếu vào ban ngày, trong khi về đêm chúng thường sống trong hang hốc, đặc biệt là hang cua.

Đặc điểm ngoại hình của rắn nước

Bạn có thể dễ dàng nhận biết rắn nước dựa trên những đặc điểm sau:

• Con trưởng thành của rắn nước có chiều dài từ 60 – 80cm, thậm chí có những con dài tới 100cm nhưng khá hiếm.
• Màu sắc chủ yếu của rắn nước là màu nâu ở lưng và bụng có màu trắng nhạt.
• Thân rắn nước có màu nâu hoặc đen, vảy có màu sáng và có màu trắng hoặc vàng xen kẽ với nhau.
• Vảy rắn nước trơn, có hình trụ và tròn, từng lớp vảy cân đối với nhau ở thân, đầu và đuôi.
• Đầu rắn nước to, thon và có mõm ngắn. Đỉnh đầu có màu đen hoặc màu sẫm hơn so với thân.

Tập tính sinh sản của rắn nước

Rắn nước là loài có tính cách hiền lành và có khả năng bơi rất nhanh nhẹn. Khả năng sinh sản của rắn nước rất ấn tượng. Mỗi lần đẻ, chúng có thể sinh từ 5 đến 18 con, với mỗi con sau khi sinh có chiều dài từ 14 – 16cm. Những con rắn con sau khi sinh sẽ tự đi tìm kiếm thức ăn và sống độc lập.

Phân loại rắn nước

Rắn nước ở Việt Nam được phân thành 4 loại, bao gồm:

Rắn ráo

Đây là loài rắn nước sống ở khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Loài rắn này thường sống ở khu vực trung du, các tỉnh đồng bằng và vùng núi từ Bắc tới Nam. Rắn ráo là loài rắn nước không có độc và bạn có thể nhận biết qua các đặc điểm sau:

• Có đuôi màu ô liu, vảy màu sẫm ở cạnh.
• Ở vị trí những phần dày nhất của cơ thể rắn có dải màu nâu và mờ dần khi trưởng thành.
• Đôi mắt của rắn ráo lớn.
• Rắn ráo có chiều dài thân và đầu khoảng 43 inch và đuôi khoảng 28 inch.
• Rắn ráo thường sống trong những bụi cây ven đường, trảng cỏ hoặc trong rừng. Loài rắn này cũng có khả năng bơi lội và leo trèo rất tốt.
• Thức ăn chủ yếu của rắn ráo là ếch nhái, chuột và các loài động vật có xương sống nhỏ. Loài rắn này không ăn cá.

Rắn hoa cỏ cổ đỏ

Rắn hoa cỏ cổ đỏ cũng là loài rắn nước phổ biến ở Việt Nam, chúng có đặc điểm nhận biết như sau:

• Cổ có màu đỏ, vàng hoặc đen, đây cũng là dấu hiệu điển hình nhất của loài rắn này.
• Đầu của rắn hoa cỏ cổ đỏ có màu xám, nâu nhạt hoặc oliu.
• Bụng rắn hoa cỏ cổ đỏ có màu xám.
• Điều đặc biệt về rắn hoa cỏ cổ đỏ chính là, chúng có màu sắc rực rỡ và hút nọc độc từ con mồi và tích trữ trong cơ thể. Vì vậy rắn hoa cỏ cổ đỏ được xem là kẻ săn mồi ám ảnh với những con vật mà chúng tấn công.

Rắn rào cây

Tên khoa học của rắn rào cây là Boiga dendrophila, đây là loài rắn có chiều dài lên tới 2,5m khi trưởng thành. Rắn rào cây có nọc độc nhẹ và rất khỏe. Bạn có thể dễ dàng nhận biết rắn rào cây qua các đặc điểm sau:

• Đầu tên có màu đen, bên dưới màu vàng tươi sáng.
• Trên thân rắn rào cây có những sọc nhỏ màu vàng xen kẽ với màu đen.
• Khi săn mồi rắn rào cây sẽ tiết ra nọc độc để tiêu diệt con mồi.

Rắn sọc dưa

Đây là loài rắn nước thuộc họ Colubridae, có kích thước lớn và dài tới 2m. Đặc điểm nhận biết rắn sọc dưa gồm:

• Đầu dài và có màu sắc khác hoàn toàn so với cổ.
• Trước thái dương có vảy và rìa trên có nhiều hàng vảy.
• Khi bị tấn công, rắn sọc dưa sẽ vươn cổ thành từng vòng cung để đe dọa đối thủ.

Phân loại rắn nước có độc và không có độc như sau:

Các loài rắn nước không có độc ở Việt Nam:

• Rắn bông súng (rắn nước bụng đỏ)
• Rắn bồng chì (Rắn nước bụng vàng)
• Rắn bù lịch, rắn ri cá (Rắn nước hoa)
• Rắn lải bụng vàng
• Rắn lải đen bụng trắng (Rắn nước bụng trắng)
• Rắn lải xanh
• Rắn lải hoa (Rắn nước vằn)
• Rắn nước hoa
• Rắn nước bụng trắng lưng đen Plumbeous Water Snake
• Rắn nước xám bạc
• Rắn nước màu đồng Plumbeous Water Snake
• Rắn ri voi hay còn gọi là rắn bồng voi rắn ri tượng
• Rắn nước bụng vàng
• Rắn Trun
• Rắn chun đen (Rắn nước nhỏ)
• Rắn trun sọc trắng đen (Rắn nước sọc trắng đen)

Các loại rắn nước có độc ở Việt Nam:

• Rắn hoa cỏ vàng
• Rắn hoa cỏ bụng trắng
• Rắn hoa cỏ xanh (Rắn lục nước, Rắn nước màu xanh)
• Rắn hoa cỏ đỏ (Rắn nước màu đỏ)
• Rắn rào khoang vàng, Rắn hổ mèo

Thức ăn của rắn nước là gì?

Thức ăn chính và cũng là món ăn yêu thích nhất của rắn sọc dưa chính là chuột. Ngoài ra, rắn nước có thể ăn các loại cá, ếch, nhái và động vật có xương nhỏ. Rắn nước có khả năng bơi lội tốt, chúng có thể săn mồi trên mặt đất hay dưới nước. Vì vậy, rắn nước có nguồn thức ăn dồi dào và có nhiều điều kiện phát triển tốt ở Việt Nam.

Rắn nước có độc không?

Nhiều người thắc mắc không biết rắn nước có độc không. Câu trả lời là rắn nước có độc nhẹ hoặc một số loài không có độc. Sở dĩ rắn nước không có hoặc có độc nhẹ là vì:

• Buổi sáng, rắn nước sẽ có lượng nọc độc nhỏ trong khoang miệng. Vì chúng thường ngủ vào ban đêm và hoạt động chủ yếu vào ban ngày, nên trong đêm, một lượng nhỏ nọc độc sẽ tích tụ trong miệng. Lượng nọc độc này có thể gây đau đớn, dị ứng, chóng mặt hoặc nóng sốt cho con người nếu bị cắn. Tuy nhiên, việc bị rắn nước cắn sẽ không gây ảnh hưởng đến tính mạng.
• Khoảng thời gian từ trưa tới tối, rắn nước không có độc tố và hoàn toàn vô hại nếu bị cắn. Điều đặc biệt là loài rắn nước không có răng nanh, vì vậy bạn không cần lo lắng nếu bị cắn.

Bị rắn nước cắn có sao không?

Nếu biết cách phân biệt rắn độc và rắn không độc, bạn có thể đối phó với tình huống này một cách đơn giản. Nếu không biết được điều này, nạn nhân thường sẽ lo lắng khi bị cắn và không biết liệu có bị rắn độc cắn hay không.

Để phân biệt rắn độc và rắn không độc, bạn có thể dựa vào các đặc điểm sau:

• Vết cắn của rắn độc thường có hai vết răng nanh và chứa nọc độc.
• Đối với rắn không độc, khi cắn thường có nhiều vết răng hoặc từ 2 vết trở lên.

Tóm lại, dù rắn độc hay rắn không độc cắn, việc biết cách cấp cứu là rất quan trọng. Sau đó, hãy đưa người bị cắn tới cơ sở y tế gần nhất để được bác sĩ cấp cứu. Một cái cắn từ rắn nước ít ảnh hưởng tới tính mạng. Thông thường, khi bị rắn nước cắn, người bị cắn sẽ có triệu chứng tim đập nhanh, chóng mặt, chảy máu và đau đớn.

Cách phân biệt rắn độc và rắn không độc

Bạn có thể phân biệt rắn độc và rắn không độc dựa trên các đặc điểm sau:

• Đồng tử con ngươi mắt: Dựa vào đặc điểm này, bạn có thể nhanh chóng nhận biết rắn độc và không độc nhất. Hãy nhìn vào đồng tử, nếu là rắn độc, nó sẽ có hình elip. Còn rắn không độc, đồng tử sẽ tròn như của con người.
• Mũi của rắn: Nếu là rắn độc, sẽ có khoảng cách giữa mũi và mắt là hốc mũi. Còn nếu rắn không có hốc mũi, đó là loài rắn không độc.
• Đuôi rắn: Rắn không độc sẽ có đuôi dài và nhỏ dần, vảy đơn. Trái lại, rắn độc sẽ có đuôi ngắn và các vảy xếp ghép với nhau.
• Vết cắn và vết răng nanh: Nếu rắn có răng ống hoặc răng móc câu khi há miệng hoặc cắn con mồi, đó là rắn độc. Còn nếu vết cắn có hai hàm răng nhỏ, đó là rắn không độc.

Rắn nước vào nhà có điềm gì?

Rắn nước bò vào nhà là điềm gì? Có ảnh hưởng gì không? Thông thường, khi thấy rắn bò vào nhà, chúng ta thường lo lắng không biết liệu có điềm xấu gì xảy ra hay không. Rắn nước bò vào nhà liệu có mang ý nghĩa gì?

• Theo chuyên gia phong thủy, rắn nước bò vào nhà là hiện tượng tốt. Điều đó cho thấy gia đình bạn sắp được quý nhân giúp đỡ và gặp nhiều thuận lợi trong công việc.
• Nếu rắn nước bò vào nhà và chết, đó là điểm báo về sức khỏe, các thành viên trong gia đình cần cẩn thận hơn. Nếu có sinh hoạt hàng ngày không tốt, sẽ dễ mắc phải bệnh tật.
• Nếu rắn nước bò ngoài cửa sổ, cho thấy công việc của bạn sắp có nhiều niềm vui. Có thể bạn sẽ được thăng chức, công việc thuận lợi và may mắn.
• Nếu thấy rắn nước bò vào bếp, hãy chú ý hơn về độ an toàn khi di chuyển. Nếu không cẩn thận, bạn có thể va chạm khi di chuyển. Bên cạnh đó, điểm báo này cũng cho thấy nguồn tài chính trong gia đình bạn đang dần cạn kiệt và cần có cách chi tiêu phù hợp.

Ăn thịt rắn nước có tốt không?

Theo Đông y, thịt rắn có vị ngọt, tính ấm và rất bổ dưỡng. Trong Đông y, rắn còn được ngâm cùng với rượu để chữa bệnh. Thịt rắn nước được đánh giá là thịt ngon, mềm, có hương vị thơm ngon và có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn. Nếu bạn muốn chế biến các món ăn ngon từ thịt rắn, bạn có thể tham khảo một số món sau:

• Rắn nước xào với sả ớt: Món ăn yêu thích của dân nhậu với hương vị thơm ngon, thịt dai hòa quyện cùng với sả ớt ngon khó cưỡng.
• Rắn hầm sả: Món rắn hầm cùng với sả vừa thơm ngon, vừa bổ dưỡng.
• Rắn cuốn lá lốt: Thịt rắn thơm ngon được cuốn cùng với lá lốt chiên giòn thơm ngon khó cưỡng.
• Rắn nước nấu cháo đậu xanh: Món ăn bổ dưỡng tốt cho sức khỏe được nhiều người yêu thích.
• Rắn nước nướng: Rắn được sơ chế tẩm ướp gia vị và nướng trên bếp than hoặc bếp củi có vị thơm ngon, đặc trưng.

Giá rắn nước bao nhiêu tiền?

Rắn nước vừa thơm ngon, vừa bổ dưỡng nên được nhiều người ưa chuộng để làm thực phẩm và chế biến thành nhiều món nhậu ngon. Giá của rắn nước dao động từ 150.000đ/kg trên thị trường.

Bạn có thể mua rắn nước ở các chợ vùng quê miền Tây hoặc những chợ đầu mối lớn. Đây là những nơi có nhiều cánh đồng lúa nơi rắn thích sống, vì vậy sẽ có nguồn cung rắn nước dồi dào.

Những câu hỏi thường gặp về rắn nước

Dưới đây là những câu hỏi thường gặp về rắn nước mà nhiều người quan tâm:

1. Rắn nước đẻ con hay đẻ trứng?
Rắn nước là loài đẻ trứng. Trứng sẽ nở sau khoảng 25 – 35 ngày thành rắn con.

2. Rắn nước có hệ tuần hoàn như thế nào?
Rắn nước có hệ tuần hoàn giống như loài bò sát, gồm: Vách hụt chia tâm thất làm đôi, tim có 3 vách ngăn, 2 vòng tuần hoàn nhỏ và có máu pha ít đi nuôi cơ thể.

3. Rắn nước có thể chữa được bệnh gì?
Theo y học dân gian, rắn nước có tác dụng tăng cường sinh lực và bồi bổ sức khỏe. Thịt rắn và mật rắn được sử dụng để chữa nhức mỏi, đau lưng, ra mồ hôi trộm và đau sưng.

4. Nếu rắn nước bò vào nhà, nên đánh con gì?
Nếu thấy rắn nước bò vào nhà, có thể đánh con số 38 hoặc 78. Nếu thấy rắn bò qua đường, có thể đánh con số 09 – 42. Hoặc có thể đánh theo tuổi, nếu dưới 30 tuổi, đánh cặp số 32 – 15. Đối với những người từ 30 – 80 tuổi, nên đánh cặp số 76 – 67.

5. Rắn nước miền Tây gồm những loại nào?
Miền Tây nổi tiếng với nhiều loại rắn nước như: rắn lải, rắn bông súng, rắn cỏ, rắn trun, rắn hổ mèo, rắn ri voi… Ngày nay, nhiều người dân ở miền Tây nuôi rắn thương phẩm để mang lại nguồn thu cao.

Với những thông tin trên, bạn đã hiểu rõ hơn về loài rắn nước, đặc điểm của chúng, thức ăn và tính độc của rắn này. Hy vọng bài viết đã giúp bạn có cái nhìn sâu sắc hơn về loài rắn nước này!