Thiên Địa BĨ – Những điều quan trọng bạn cần biết

Que 12 Thiên Địa BĨ, còn gọi là que BĨ, là que số 12 trong Kinh Dịch. Que này biểu thị cho Đất (地) bên trong và Trời (天) bên ngoài.

Giải nghĩa:

Que BĨ đại diện cho sự chặn đứng, chia rẽ. Nó biểu thị sự không đồng tình, không cảm thông, không đồng lòng và sự mâu thuẫn, so đo, chê trách lẫn nhau. Mọi người đều theo ý riêng của mình. Thường thấy trong các tình huống lộn xộn, mâu thuẫn trên cao, dưới dẫn đầu, trên đầu có cơn bão.

Trên thực tế, không có gì là hoàn hảo, khi thông thì lại đến chặn đứng. Vì vậy, sau que Thái (que 11) là que BĨ.

Thoán tử.

Thiên Địa BĨ không phải là đạo người (phi nhân nghĩa như phi nhân đạo), vì nó không lợi cho đạo chính của quân tử (Tượng của nó là) cái lớn (dương) đi mà cái nhỏ (âm) lại đi.

Hào tử.

Hào 1: Nhổ rễ cỏ mao mà được cả đám, hễ chính thì tốt mà hanh thông.

Que BĨ này tương tự que Thái hào 1, cũng “nhổ rễ đám mao được bởi đồng chí”, do chính đáng nên tốt và hanh thông.

Hào 2: Tiểu nhân chịu đựng và vâng thuận người quân tử thì tốt: đại nhân (có đức lớn) nên giữ tư cách trong cảnh bế tắc (khốn cùng) thì hanh thông.

Que BĨ này tuy là tiểu nhân, nhưng đắc trung đắc chính, chung quanh là tiểu nhân, mà ứng hợp với que BĨ thứ 5 là quân tử, cho nên khuyên hào này nên vâng thuận quân tử thì tốt. Còn kẻ đại nhân được bọn tiểu nhân vâng thuận – vì chúng muốn mua danh – thì cũng đừng theo chúng, cứ giữ khí tiết của mình trong thời khốn cùng, như vậy sẽ hanh thông.

Hào 3: Chứa chất sự gian tà, xấu hổ.

Que BĨ này không trung, không chính, là kẻ đứng đầu bọn tiểu nhân (vì ở trên cùng nội quái khôn), cho nên rất xấu, đáng ghét.

Hào 4: Có mệnh trời (tức như thời vận đã tới) thì không lỗi mà bạn của mình cũng nhờ cậy mình mà được hưởng phúc.

Que BĨ này có đức dương cương trung chính, lại ở vào ngôi chí tôn, trong thời BĨ sắp hết, cho nên nói là thời đã tới; nó là dương ở trong ngoại quái Càn, chính là người quân tử thực hiện được chí của mình. Bạn của nó, tức hai hào 5, 6 cùng là dương cả – cũng sẽ được hưởng phúc.

Hào 5: Làm cho hết bĩ, đó là đạo tốt của bậc đại nhân (tuy nhiên, phải biết lo). Có thể mất đấy, (đừng quên điều đó thì mới vững như buộc vào một cụm dâu (dây dâu nhiều rễ, ăn sâu dưới đất, rất khó nhổ).

Que BĨ này là lúc cuối cùng của BĨ mà bĩ cực thì Thái lai; người quân tử có tài sẽ dẫn cả bạn bè (trỏ hào 4 và 5) mà đánh đổ được bĩ. Nhưng mới đầu còn phải lo lắng (tiên bĩ) sau mới mừng là bước lên được cảnh Thái rồi.

Chúng ta để ý:

Que Thái, mới đến hào 3, còn thịnh cực mà Dịch đã khuyên phải giữ được chính đáng trong cảnh gian nan (gian trinh); còn que Bĩ, khi mới tới hào 4, mới có mệnh bĩ mà Dịch đã khuyên là thời đã tới, người quân tử nên thực hiện chí của mình đi. Nghĩa là luôn luôn phải sẵn sàng để nắm ngay lấy cơ hội.