Câu “Dở như hạch” là một thành ngữ phổ biến trong tiếng Việt, nhưng bạn đã bao giờ tự hỏi nó xuất phát từ đâu chưa? Trong bài viết này, chúng tôi sẽ khám phá nguồn gốc của câu nói này.
Mục lục
Nguồn gốc từ nhóm người Chà hạch
Theo một số diễn đàn và sách văn học, câu “Dở như hạch” có nguồn gốc từ nhóm người Chà hạch. Đây là một nhóm người chuyên thức đêm để gác cửa và canh gác hãng buôn. Họ xuất phát từ Ả Rập và thường theo đạo Hồi, vì vậy dân Saigon còn gọi họ là người Hồi.
Ý nghĩa và giải thích
Theo cụ Vương Hồng Sển, tác giả cuốn sách “Ăn cơm mới nói chuyện cũ: Hậu Giang – Ba Thắc”, người dân Saigon đã đặt cho nhóm người Chà hạch một cái tên rất lạ là “hạch gác cửa”. Lý do là vì danh tánh của nhóm này thường có chữ Hadji đứng đầu. Nhóm người Chà hạch này chủ yếu làm nghề gác cửa và không biết làm nghề gì khác, vì vậy câu “dở như hạch” xuất phát từ nhóm người này.
Tuy nhiên, cách giải thích trên có vẻ không thực sự chính xác. Nếu một người chuyên về một lĩnh vực nào đó và không biết làm nghề khác, điều đó chẳng có gì lạ cả. Vậy tại sao lại đánh giá họ là “dở” đến mức điển hình? Điều quan trọng trong việc đánh giá một người nên dựa trên tay nghề của họ, chứ không thể đánh giá theo lĩnh vực mà họ không quen thuộc.
Nghĩa của từ “hạch”
Trong từ điển Việt Nam, từ “hạch” có hai nghĩa khác nhau. Nghĩa thứ nhất là “người da đen ở Việt Nam, thường làm nghề gác cửa”, ví dụ như “Oai như hạch”. Nghĩa thứ hai của từ này là “tệ, xấu-xí, dở”, như ví dụ “Dở như hạch; Hạch quá!”.
Bài viết liên quan:
Nghĩa của “hạch” trong câu “Dở như hạch”
Trước đây, khi những con gia súc, gia cầm không còn chức năng truyền giống và được nuôi trong một thời gian dài, người nông dân thường thiến chúng để lấy thịt. Sau khi thiến, con vật trở nên ngoan ngoãn hơn, không động dục và không hao tổn năng lượng, từ đó lớn nhanh và trở thành thịt nhanh chóng. Đối với chó đực, gà trống và lợn, nếu không thiến chúng, chúng có thể chạy lung tung và dễ bị mất.
Khi thiến chó, gà, lợn…, những con sau khi thiến vẫn còn động dục và đòi giao phối, người ta gọi là “hạch” hoặc “thiến hạch”, tức là thiến không trọn vì vẫn còn một phần tinh hoàn hoặc hoa (ở lợn cái) chưa lấy hết. Đối với chủ nuôi, những con vật bị “thiến hạch” không thể truyền giống và không đạt được mục đích kinh tế như mong muốn.
Với chính bản thân con vật bị “thiến hạch”, chúng thường ở trong tình trạng “dở”, “tệ”, “không ra gì” và “bất lực”, vì mặc dù vẫn có ham muốn giao phối, chúng không thể làm điều đó được.
Vì vậy, câu “Dở như hạch” được sử dụng để miêu tả một điều gì đó rất tệ, xấu-xí và không tốt. Nó thường xuất hiện trong các lời than vãn hoặc lời chửi thề của người dân, ám chỉ một người hay một việc gì đó “không ra làm sao”, “đời chán” hoặc “làm ăn tệ”.
Vậy đó là nguồn gốc và ý nghĩa của câu “Dở như hạch”. Hy vọng rằng bạn đã hiểu rõ hơn về câu này sau bài viết này.
