Có một nguyên tắc đạo đức từ xa xưa vẫn luôn được coi trọng, đó chính là Nhân – Lễ – Nghĩa – Trí – Tín. Dù cuộc sống ngày nay có nhiều thay đổi, nhưng tư tưởng và đạo lý của mỗi người vẫn truyền đạt qua hàng trăm năm. Vậy ý nghĩa của 5 từ này là gì mà lại được mọi người nhắc đến và trở thành nguồn cảm hứng cho nghệ thuật? Hãy cùng tìm hiểu nhé.
Mục lục
Nhân – Lễ – Nghĩa – Trí – Tín
Theo Wikipedia, nguồn gốc của 5 từ này xuất phát từ Nho giáo ở Trung Quốc. Đây là những phẩm chất cần có trong con người, bao gồm:
- Nhân (trong “nhân hậu”): tượng trưng cho Mộc.
- Lễ (trong “lễ phép, lễ giáo”): tượng trưng cho Hỏa.
- Nghĩa (trong “chính nghĩa”): tượng trưng cho Kim.
- Trí (trong “trí tuệ”): tượng trưng cho Thủy.
- Tín (trong “uy tín”): tượng trưng cho Thổ.
Hãy cùng đi sâu vào từng từ để hiểu rõ hơn về ý nghĩa của chúng.
Ý nghĩa chữ Nhân
Chữ “nhân” thể hiện con người thông qua cách đối nhân xử thế. Đó là lòng yêu thương, sự giúp đỡ, chia sẻ và đùm bọc với mọi người. Đặc biệt, đức tính này không chỉ là điều cần thiết, mà chính là trách nhiệm của từng cá nhân. Nó cũng là sợi dây kết nối giữa con người và thể hiện tình yêu thương qua các mối quan hệ như: vua – tôi, vợ – chồng, cha – con, anh – em.
Theo Ngũ hành, “nhân” tương ứng với Mộc – đại diện cho cây xanh. Mộc luôn cố định, nhưng vẫn có sự sống và ý chí mạnh mẽ vượt qua mọi khó khăn, vượt qua mọi điều kiện khắc nghiệt.
Vậy khi nhắc đến “nhân”, chúng ta nghĩ ngay đến sự bao dung, lòng nhân hậu và sự vị tha. Đây là những phẩm chất sáng giá trong con người.
Ý nghĩa chữ Lễ
“Lễ” được hiểu là các nghi lễ, lễ giáo. Đây là một truyền thống tốt từ thời ông bà ta. Để thể hiện sự tôn trọng và làm cho mối quan hệ giữa con người trở nên hài hòa hơn, chúng ta không thể thiếu những lễ nghi này. Khi chúng ta được nhận ân huệ từ người khác, điều quan trọng là chúng ta cũng phải “trả” lễ cho họ. Lễ cũng là một nét đẹp trong văn hóa của dân tộc, không thể thiếu trong các việc quan trọng. Ánh sáng và hình thức đặc trưng gọi là Tế tự.
Hành Hỏa biểu thị bởi lửa, ánh sáng và năng lượng mạnh mẽ. Cũng theo triết học, sự tôn kính đối với quỷ thần thuộc về hành Hỏa. Vì vậy, lễ và hành Hỏa liên kết với nhau.
Ý nghĩa chữ Nghĩa
Chữ “nghĩa” xuất hiện trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, trong sự dạy dỗ và hướng dẫn con người theo lẽ sống đạo. Nghĩa biểu thị sự công bằng, đúng đắn và đạo lý chung. Đức tin vào chính nghĩa luôn chiến thắng tà ác, biểu tượng của thiên đạo.
Hành Kim biểu thị bạc và các kim loại sáng bóng và cứng. Vì vậy, Kim và nghĩa không thể thay thế bởi chữ khác.
Ý nghĩa chữ Trí
Theo Đức Phật, trí tuệ và sức khỏe là tài sản lớn nhất của con người. Trí tuệ là sự thông minh, hiểu biết và nhạy bén. Người sở hữu trí sẽ không dễ dàng mắc sai lầm và hiểu biết minh bạch. Người trí giả nhạo Thủy – bởi người trí giả thông suốt và linh hoạt như dòng nước không ngừng chảy vượt qua mọi trở ngại.
Ý nghĩa chữ Tín
Tín là niềm tin, tuân thủ lời đã nói. Người biết giữ chữ tính là người trọng sống lời và đáng tin cậy.
Khi con người không giữ được chữ tín, cuộc sống sẽ trong trạng thái lẫn nhau. Tín là sợi dây liên kết giữa con người với nhau, là nền tảng để con người sống chân thành.
Trong ngũ thường, Tín ở vị trí cuối cùng nhưng lại là yếu tố quan trọng nhất. Nếu không có Tín, không nhận được lòng tin từ người khác, chúng ta sẽ không được coi trọng và đánh giá cao.
Như Thổ luôn bất biến, hành Thổ cũng tượng trưng cho chữ Tín của con người. Những loài cây sống và phát triển nhờ đất, và sự hậu thuẫn từ đất giúp chúng sinh sôi nảy nở. Hành Thổ là biểu tượng cho sự tin cậy.
Lời kết
Mỗi chữ mang ý nghĩa riêng, nhưng khi đứng cùng nhau, Nhân – Lễ – Nghĩa – Trí – Tín mang ý nghĩa sâu sắc về mọi mặt trong cuộc sống. Nếu chúng ta thiếu bất kỳ một trong những đức tính này, đặc biệt là Tín, chúng ta sẽ không được coi trọng và khó có thể thành công.
Vì vậy, chữ Nhân – Lễ – Nghĩa – Trí – Tín thường được treo trong nhiều gia đình như một lời nhắc nhở để mỗi người sống đúng với lẽ thường đạo lý.
Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu sâu hơn về ý nghĩa của chữ Nhân – Lễ – Nghĩa – Trí – Tín và tầm quan trọng của chúng trong cuộc sống.
