Lễ gia tiên được coi là một phần không thể thiếu trong đám cưới truyền thống Việt Nam. Đây là dịp để cô dâu chú rể được ra mắt với hai bên gia đình, tỏ lòng kính trọng ông bà tổ tiên. Vậy hãy cùng tìm hiểu về thứ tự các công việc trong lễ gia tiên để giúp các cặp đôi trẻ dễ dàng tổ chức nghi thức này.
Thắp hương án bàn thờ
Họ nhà gái sẽ mời họ nhà trai đến nhà để tiến hành lễ gia tiên. Đầu tiên, chủ hôn hoặc đại diện của nhà trai sẽ đặt lễ vật lên bàn thờ tổ tiên của nhà gái. Sau đó, các chàng trai sẽ trao lễ vật cho các cô gái trong dàn bưng tráp để đặt theo thứ tự trên bàn trước bàn thờ gia tiên.
Chủ hôn của nhà trai sẽ mở nắp tráp, trưng ra các lễ vật trước khi đọc bài diễn văn xin phép gia đình nhà gái cho đôi trẻ thắp hương (nhang) trên bàn thờ. Đặc biệt, việc thắp nhang cho cô dâu chú rể phải do bố, anh trai, hoặc em trai của cô dâu thực hiện. Sau khi được sự đồng ý của gia đình nhà gái, đôi trẻ sẽ thực hiện nghi thức lễ gia tiên.
Lễ gia tiên
Theo nghi thức cổ, chú rể sẽ lạy nhà bàn thờ nhà vợ bốn lạy, sau đó cô dâu sẽ lạy theo. Tuy nhiên, hiện nay đã có một chút sự thay đổi, cả hai đều lạy cùng lúc, chỉ khác biệt về cách thức thực hiện. Chú rể sẽ lạy quỳ, còn cô dâu sẽ lạy “ngồi bệt”. Do đó, cô dâu cần chú ý để có thể lễ đều đặn với chồng mình.
Sau đó, cặp đôi sẽ lạy cha mẹ vợ trước bàn thờ gia tiên. Thực hiện nghi thức này để thể hiện lòng kính trọng của chú rể đối với cha mẹ vợ đã sinh thành và nuôi dưỡng vợ mình, cũng như sự biết ơn của cô dâu vì đã cho phép và đồng ý kết hôn với chồng. Hiện nay, nghi thức này đã được giảm đi để thể hiện lòng yêu thương và rộng lượng của cha mẹ.
Khi chú rể thực hiện lễ ra mắt, cha mẹ của vợ thường sẽ cho tiền mừng. Tuy nhiên, thời nay có thể cha mẹ vợ không cho tiền, hoặc nếu cho thì đã được chuyển vào đêm nhóm họ, trước ngày cưới.
Sau khi hoàn thành tất cả các nghi thức của lễ gia tiên, nhà gái sẽ mời nhà trai uống trà, ăn trầu và chúc mừng cặp đôi. Đồng thời, nhà gái sẽ tổ chức một buổi tiệc để mời nhà trai, những người thân và khách mời thân quen. Cô dâu chú rể không được ngồi dùng tiệc mà phải cùng nhau hoặc đi cùng cha mẹ vợ để giới thiệu chú rể cho bà con họ hàng nhà gái.
Người đại diện cho gia đình nhà trai sẽ sắp xếp lễ vật và chờ đến giờ hoàng đạo để xin phép gia đình nhà gái bái lạy ông bà tổ tiên, rước dâu và kết thúc lễ gia tiên tại nhà gái.
