Lời khuyên rất quý giá “Thương người như thể thương thân” đã được truyền từ xa xưa để dạy cho chúng ta biết sống với lòng tình nghĩa. Tư tưởng đạo lý này được thể hiện một cách sống động và sâu sắc hơn qua những lời dạy của Chúa Giêsu “Yêu thương tha nhân như chính mình” và “yêu người như Chúa yêu”. Tuy nhiên, để thương người một cách đúng đắn và biểu hiện thông qua hành động, không có hướng dẫn nào tốt hơn Kinh Mười bốn mối, một kho tàng kinh đọc của Giáo hội Công giáo Việt Nam.
Lời kinh thương người có mười bốn mối:
“Thương xác bảy mối:
- Thứ nhất: cho người đói ăn.
- Thứ hai: cho người khát uống.
- Thứ ba: cho người rách rưới ăn mặc.
- Thứ bốn: thăm người đau liệt và người bị tù đày.
- Thứ năm: đón tiếp người không nơi cư ngụ.
- Thứ sáu: giải thoát và nâng đỡ người bị áp bức.
- Thứ bảy: chôn xác kẻ chết.
Và thương linh hồn bảy mối:
- Thứ nhất: lấy lời tốt lành mà khuyên người.
- Thứ hai: dạy đạo Chúa cho người chưa biết.
- Thứ ba: an ủi người lo âu.
- Thứ bốn: khuyên bảo người tội lỗi.
- Thứ năm: tha cho người khinh dể ta.
- Thứ sáu: nhường nhịn người làm mất lòng ta.
- Thứ bảy: cầu cho người sống và kẻ chết.
Việc phân chia lời kinh thành hai nửa đối xứng và cân bằng về nội dung cũng như hình thức giúp cho lời kinh dễ nhớ và dễ hiểu. Nó cũng giúp chúng ta nhận ra rõ ràng hai yếu tố quan trọng không thể thiếu trong cuộc sống con người: “xác” và “hồn”. Điều này đảm bảo rằng chúng ta không yêu người một cách thiên lệch nửa vời, tập trung quá nhiều vào chăm sóc vật chất mà bỏ qua tinh thần, hoặc ngược lại.
Thương người có nghĩa là quan tâm và chăm sóc toàn diện cho con người, cả về mặt tinh thần lẫn thể xác. Một tinh thần lành mạnh và sáng suốt phải trú ngụ trong một thân xác khoẻ mạnh. Hơn nữa, việc thương người theo phần xác cũng là điều Thiên Chúa đặc biệt quan tâm và xem như tiêu chuẩn để ban thưởng cho chúng ta trong ngày phán xét.
Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II từng nói: “Thành công lớn nhất trong cuộc đời con người là trở thành thánh”. Do đó, thương người đích thực phải hướng tới mục tiêu đưa tha nhân đạt tới sự “hoàn thiện” mà Thiên Chúa mong muốn. Thánh Phaolô cũng khẳng định: “Ý muốn của Thiên Chúa là anh em cảnh giác trở thành thánh”.
Như chúng ta đã thấy trong cuộc sống, muốn trở thành người thánh thì phải trở thành người tốt trước đã. Điều này cũng được thể hiện trong cách sắp xếp các ý tưởng trong Kinh Mười bốn mối, bảy mối thương xác được đặt trước bảy mối thương linh hồn.
Về phần linh hồn của chúng ta và của tha nhân, thánh Giacôbê đã dạy rằng: “Nếu có ai trong số bạn bị lạc xa chân lý và có ai đưa người ấy trở về, thì hãy biết rằng: người đó đã giúp cho linh hồn bị lạc trở về và che lấp được nhiều tội lỗi”. Điều này cho thấy việc chăm sóc linh hồn của tha nhân cũng như của chúng ta là vô cùng quan trọng.
Việc sắp xếp lời khuyên thành “hai lần bảy” mang ý nghĩa biểu tượng, con số “bảy” tượng trưng cho sự hoàn hảo. Điều này cho thấy con người “hoàn thiện” là người có khả năng cân bằng cuộc sống tinh thần và thể xác. Vì chúng ta là sự tạo dựng của Chúa, và ân sủng Thiên Chúa không phá hủy tự nhiên mà giúp chúng ta hoàn thiện để đạt được sự trọn vẹn.
Lạy Chúa, xin dạy chúng con sống đầy tình yêu của Chúa. Xin dạy chúng con biết yêu thương như Chúa đã yêu thương chúng con. Xin dạy chúng con quan tâm như cách Chúa đã quan tâm đến chúng con.
Nhóm dịch: Maria Thérèse MINH THÙY, dòng Ðaminh Rosa Lima
