Húi bếp, nguyên nhân gây tử vong cho trẻ em dưới 5 tuổi, cùng với sốt rét, sởi và AIDS, đang nằm trong danh sách các tác nhân gây tử vong phổ biến.
Bếp đun sinh khói: mối nguy hiểm chưa được nhận thức
Hiện nay, có tới một phần ba dân số trên thế giới đang sử dụng các loại bếp đun sinh khói như củi, than, giấy để nấu ăn hàng ngày. Trong khói bếp chứa rất nhiều chất độc hại như carbon monoxide, hydrocarbon, oxide nitơ, formaldehyde, benzen, hạt mùi khói… Những chất này có khả năng gây hại cho hệ miễn dịch và hệ hô hấp, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ. Do đó, trẻ em thường xuyên tiếp xúc với khói bếp có nguy cơ mắc bệnh viêm đường hô hấp cấp cao gấp 2-3 lần so với trẻ sống trong môi trường không khói bụi. Đối với phụ nữ, con số này lên đến 4 lần. Bên cạnh đó, khói bếp cũng gây ra các bệnh hen suyễn, lao, đục thủy tinh thể và sinh con nhẹ cân.
Tuy vậy, cho đến nay, Việt Nam vẫn chưa có những biện pháp cụ thể và hiệu quả để nâng cao nhận thức và giảm thiểu sử dụng bếp sinh khói. Đa số các gia đình sử dụng loại bếp này đều thuộc diện nghèo nên không dễ thuyết phục chọ từ bỏ. Đồng thời, họ cũng chưa được cung cấp đầy đủ thông tin về những tác động tiêu cực của khói bếp. Do vẫn còn phải sử dụng bếp sinh khói, các gia đình có thể hạn chế tác hại bằng cách lắp ống thông khói hoặc lắp máy hút khói và khử mùi. Kinh nghiệm tại Kenya đã chỉ ra rằng, sau khi hỗ trợ người dân lắp ống thông khói hoặc máy hút khói, tỷ lệ khí độc trong nhà đã giảm đáng kể, lên tới 80%.
Đầu tư giúp cải thiện môi trường không khí
Để cải thiện môi trường không khí trong nhà cho hơn 2,4 tỷ người sử dụng bếp sinh khói trên toàn cầu, cần đầu tư khoảng 2,5 tỷ USD hàng năm và phải tiếp tục đầu tư trong vòng 12 năm. Mặc dù con số này không nhỏ, nhưng nếu tính toán về hiệu quả kinh tế, nó vẫn thấp hơn rất nhiều so với số tiền phải chi trị các bệnh liên quan đến khói bếp.
(Theo Người Lao Động)
