Trùng tang, một hiện tượng đầy huyền bí và mang màu sắc tâm linh, luôn gắn liền với quyền lực siêu nhiên không giới hạn của con người, thậm chí sau khi qua đời. Vậy trùng tang có thực sự tồn tại và cần nhìn nhận nó như thế nào từ hai phương diện: khoa học và tâm linh?
Những cái chết “liên trận kỳ hồi”
Cách đây hơn một năm, một gia đình ở quận Tây Hồ, Hà Nội đã trải qua một sự việc đáng sợ với hiện tượng trùng tang. Trong cùng ngày, bố chồng và nàng dâu đã đột ngột qua đời chỉ cách nhau 5 tiếng. Đáng nói, người con dâu vẫn khỏe mạnh và đang chuẩn bị cho tang lễ của bố chồng khi bị mất mạng do cảm lạnh. Để tránh chôn cất cùng một lúc và không có “giờ đẹp”, người bố đã “nhanh chân” trước, sau đó thì mới đến lượt người con dâu.
Gia đình này bị kinh hoàng, đặc biệt là người con trai cả và chồng của người con dâu. Vì đã nghe nói gia đình mình bị “trùng tang”. Trước đó, anh không quan tâm đến hiện tượng này vì không biết thực hư ra sao. Nhưng sau khi gia đình mình trải qua hai cái chết trong ngày của bố và vợ, anh đúng là hoảng hốt, cố gắng để tránh những sự việc tương tự xảy ra.
Một gia đình ở phố Ngọc Hà, quận Ba Đình, cũng gặp phải tình huống tương tự. Trong vòng 3 năm, hai người con trai duy nhất của gia đình đã qua đời theo cách “bất đắc kỳ tử”. Sau khi bị mắc bệnh nan y trong một thời gian dài, người cha qua đời ở tuổi trung niên. Ngay sau lễ tang 100 ngày của ông, con trai trưởng của ông cũng qua đời. Sự mất mát này không chỉ khiến người ta thương tiếc mà còn gia tăng tin đồn về trùng tang.
Ngày “kiếp sát”
Vậy trùng tang là gì?
Thực tế, không có định nghĩa chính thống nào về “trùng tang” mà chỉ dựa trên hiện tượng được tổng hợp thành quan niệm. Thậm chí, trong Phật giáo, không có định nghĩa về hiện tượng này, mặc dù đó là một khía cạnh quan trọng trong thế giới tâm linh. Theo quan niệm dân gian, “trùng tang” là trường hợp người qua đời trong thời điểm năm, tháng hoặc giờ xấu, khiến linh hồn không thể siêu thoát và bị vướng bên trong nhà, trở thành “trùng” (có thể hiểu là “âm binh”) rồi “bắt” theo từng người thân trong gia đình.
Tuy nhiên, chỉ khi trong 3 năm liên tiếp xảy ra những cái chết của người trong cùng dòng họ, mới được coi là “trùng tang”. Nếu không, không phải là trùng tang. Nhiều người đã nhầm lẫn về điều này và cho rằng trong gia đình có nhiều người qua đời nhưng không trong 3 năm liên tiếp thì không phải là trùng tang.
Theo cách tính “trùng tang” trong “Phật pháp bách vấn”, đối với những người tuổi thân, tý, thìn, nếu qua đời vào bất cứ ngày hoặc tháng, năm, giờ tỵ, thì coi là mất vào ngày trùng tang, hay còn gọi là ngày “kiếp sát”. Những tuổi đó gắn liền với khái niệm “kỵ tỵ”. Vì vậy, những người tuổi thân, tý, thìn không nên an táng vào ngày tỵ. Tương tự, tuổi dần, tuất, ngọ kỵ hợi; tuổi tỵ, dậu, sửu kỵ dần; Hợi, mão, mùi kỵ thân.
Cách tính ngày trùng khác, ví dụ như ngày dần, tháng dần, năm dần hoặc ngày thân, tháng thân, năm thân cũng được coi là ngày “trùng”. Ngày “trùng” này không chỉ áp dụng cho một tuổi cụ thể mà bất kỳ người nào qua đời trong ngày “trùng” cũng bị “kỵ”.
Sách “Tam giáo chính hội” cũng đề cập đến cách tính “trùng tang” cổ xưa, từ niên, nguyệt, nhật, thời (năm, tháng, ngày, giờ) để xác định liệu người đã qua đời có bị “trùng tang” hay không. Theo cách tính này, những người qua đời ở tuổi (âm lịch): 10, 13, 16, 19, 22 (và cứ cộng thêm 3), sẽ bị “trùng tang”. Hoặc những người tuổi tý, ngọ, mão, dậu nếu qua đời vào một trong các năm tuổi ấy cũng được coi là “trùng tang”.
“Lực siêu nhiên” hay tình cờ?
Nhưng liệu “trùng tang” có thực sự tồn tại hay chỉ là sự tình cờ?
Mặc dù thế giới tâm linh đầy huyền bí và có cách tính ngày “trùng tang”, Phật giáo không đồng ý với quan niệm này. Đối với Phật giáo, sống và chết là chuyện thường niên, do nghiệp lực của từng người quyết định. Sống và chết chỉ là hai hiện tượng trong quá trình luân hồi vô tận. Mỗi người có nghiệp riêng và nghiệp riêng sẽ quyết định, không ai có thể thay thế. Do đó, Phật giáo không quan niệm về ngày trùng tang, ngày sinh hoặc ngày chôn cất của một người có thể ảnh hưởng đến sự sống chết của người khác…
Cũng trên cơ sở khoa học, các nhà khoa học và vật lý học viên tưởng Hội Vật lý Việt Nam đã có nhiều nghiên cứu về vấn đề này và giải thích theo cách của mình. Giải thích của họ rất tương tự với những giải thích của cố GS Nguyễn Hoàng Phương, một nhà vật lý học nổi tiếng, dựa trên lý thuyết sóng điện từ và trường năng lượng. Họ cho rằng không có tiếp xúc trực tiếp giữa người qua đời và người bị ảnh hưởng bởi trùng tang, nhưng cần có sóng vô hình từ cả hai bên. Đó có thể là hiện tượng cộng hưởng sóng mang tính dòng dõi, huyết thống. Vì tần số khác nhau, cộng hưởng này được gọi là cộng hưởng Harmonic. Đây là cơ chế cộng hưởng Harmonic hình thái huyết thống.
TS Đỗ Kiên Cường, một nhà nghiên cứu về tiềm ẩn của con người, những “lực siêu nhiên”… cũng đã có những giải thích khoa học về vấn đề này. Theo ông, trùng tang chỉ đơn giản là sự trùng hợp ngẫu nhiên. Trùng hợp là một quy luật toán học của xác suất và thống kê. Quy luật này có thể hiểu đơn giản là “với một mẫu xét đủ lớn, bất kỳ hiện tượng kỳ lạ nào cũng có thể xảy ra”.
Với những giải thích trên đây, mặc dù chưa có cách giải thích thuyết phục từ sự hiện diện, nhưng rõ ràng “trùng tang” chỉ là một quan niệm “siêu thực”, tồn tại trong tín ngưỡng và thế giới tâm linh của con người. Và khi đã có trong tín ngưỡng dân gian, thế giới tâm linh của con người, như nhà văn hóa Trần Lâm Biền nói, chúng ta chỉ cần để nó tồn tại như thế, không cần điều chế, không cần thêu dệt những màu sắc mê tín quanh nó.
Đối với những người còn sống, để yên tâm, dân gian có cách “giải quyết” trùng tang. Họ sử dụng các vật phẩm như sa, chu sa, sương luật, địa liền… đặt trong quan tài người qua đời. Hoặc họ có thể sử dụng bộ linh phù để đặt dưới gối hoặc đặt lên ngực người đã khuất, hoặc lót dưới quan tài… Chẳng hạn, chùa Hàm Long, Bắc Ninh, có một bộ linh phù được in khắc giải đã tồn tại hàng trăm năm. Người dân có thể đến đây để cầu nguyện và nhờ sư thầy tư vấn mà không cần phải làm lễ tang phức tạp và gây bối rối cho người còn sống…
Theo Nguyễn Anh Petrotimes
