Những điều cần biết về giỗ đầu (tiểu tường)

Giỗ đầu (tiểu tường) – Lời giới thiệu

Giỗ đầu (tiểu tường) là ngày đầu tiên sau một năm mất của người thân, còn được gọi là ngày tiểu tường. Trong thời gian này, những đau khổ và buồn rầu vẫn còn hiện hữu trong tâm can của những người sống sót. Chúng ta vẫn nhớ nhung và tưởng nhớ cha mẹ, vợ chồng, hay những người thân đã mãi xa rời chúng ta.

Một năm dài không đủ để làm lành những vết thương lòng, không đủ để xóa bỏ những kỷ niệm buồn vui giữa người sống và người chết, và không đủ để xoa dịu nỗi đau mất đi người thân của những người sống sót. Trong ngày giỗ đầu, khi cúng tế cho người đã khuất, người sống cũng mặc quần áo tang, đúng như trong ngày đám tang, đặc biệt là con cháu, để thể hiện tình cảm vô tận đối với linh hồn của người đã khuất. Con cháu trong lễ tế cũng khóc như trong lễ tang.

Ở những gia đình giàu có, trong ngày giỗ đầu, thường mời người chơi kèn để thổi kèn từ hôm cúng tiên thường cho đến hết ngày giỗ chính (chính kỵ).

Trong ngày giỗ đầu, quần áo, chén bát, giường chiếu dùng trong lễ tang được con cháu mang ra và mặc để chào đón khách tới thăm viếng ngày giỗ trước bàn thờ cha mẹ. Xưa kia, ông bà ta cho rằng, con cái nên mặc quần áo trang trọng như trong ngày tang lễ nhằm chứng tỏ lòng hiếu lễ của mình đối với cha mẹ.

Ở những gia đình giàu có, ngày giỗ đầu, lễ tế thường hoành tráng để mời khách hàng, họ hàng, làng xóm và bạn bè thân hữu tham dự.

Trong ngày giỗ đầu, người sống thường chuẩn bị đầy đủ đồ dùng để “hóa” cho người đã khuất, bao gồm quần áo, chén bát, giường chiếu… ngay cả xe cộ và phương tiện di chuyển. Tóm lại, người sống sắm đủ mọi thứ mà người đã khuất sử dụng khi còn sống. Ý nghĩa là như thế nào ở thế gian, thì cũng vậy ở cõi âm. Nơi thế gian đã có thì cõi âm cũng cần phải có.

Trong lễ hóa mã này, còn có việc đốt hình nhân. Người ta tin rằng, khi đốt hình nhân bằng giấy ở cõi âm, hình nhân sẽ trở thành người hầu hạ cho người đã khuất. Có những con cháu thường đốt những hình nhân nữ để có người hầu hạ cho các cụ. Tục lệ đốt hình nhân có nguồn gốc rất xa xưa.

Từ thời cổ xưa, có những dân tộc khi người chồng chết, vợ, con cái và tất cả những người hầu hạ phải chết cùng lúc và chôn cùng với người chồng. Nhưng về sau, do bản chất tự vệ của con người, hình nhân thế mạng đã được sử dụng. Vì vậy tục đốt hình nhân đã xuất hiện. Ngay cả con cháu cũng nghĩ đến việc đốt vàng mã để cung cấp cho người chết những thứ cần thiết cho “cuộc sống” hàng ngày ở cõi âm.

Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, nhiều người cho rằng việc đốt vàng mã, đốt hình nhân là vô nghĩa. Nhưng trong tâm hồn, chúng ta không muốn làm trái ý người thân, vì vậy vẫn tiếp tục đốt vàng mã trong ngày giỗ và tin rằng, nếu dù là không đúng, nhưng cũng không gây hại gì. Ngược lại, nếu không đốt vàng mã, lại mang tội với tổ tiên, ông bà và cha mẹ.