Trong quá trình thực hiện việc giám hộ, việc giám sát là cần thiết để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người được giám hộ. Quy định về giám sát việc giám hộ được đề ra tại Điều 51 của Bộ luật dân sự (BLDS) 2015. So với BLDS 2005, BLDS 2015 có những điểm mới như sau:
Người giám sát việc giám hộ
Theo quy định của BLDS 2015, người giám sát việc giám hộ có thể là người thân thích của người được giám hộ. Việc chọn người giám sát dựa trên sự lựa chọn của người thân thích. Trường hợp không có thỏa thuận về người giám sát, người thân thích có thể chọn một cá nhân hoặc pháp nhân khác để giám sát. Trong khi BLDS 2005 chỉ quy định người giám sát việc giám hộ là cá nhân, BLDS 2015 cho phép cả cá nhân và pháp nhân có thể là người giám sát việc giám hộ.
Việc chọn người giám sát việc giám hộ phải được sự đồng ý của người đó. Trường hợp người giám sát liên quan đến quản lý tài sản của người được giám hộ, người giám sát cần phải đăng ký tại Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi người được giám hộ cư trú. Điều này giúp đảm bảo việc giám hộ cũng như thuận lợi trong trường hợp có thay đổi giám hộ hoặc chuyển giao việc giám hộ sau này.
Trường hợp không có người giám sát
Nếu không có người thân thích của người được giám hộ hoặc người thân thích không thể chọn được người giám sát, Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi người được giám hộ cư trú có quyền chọn cá nhân hoặc pháp nhân giám sát việc giám hộ. Trong trường hợp có tranh chấp về việc chọn người giám sát, Tòa án sẽ quyết định.
Để trở thành người giám sát việc giám hộ pháp nhân, phải đáp ứng năng lực pháp luật dân sự phù hợp và đáp ứng điều kiện cần thiết để thực hiện việc giám hộ. Ngoài yêu cầu về năng lực hành vi dân sự đầy đủ như quy định tại BLDS 2005, BLDS 2015 còn bổ sung điều kiện “có điều kiện cần thiết để thực hiện việc giám sát”.
Quyền và nghĩa vụ của người giám sát
BLDS 2015 quy định rõ hơn về quyền và nghĩa vụ của người giám sát việc giám hộ. Người giám sát có quyền theo dõi, kiểm tra người giám hộ trong quá trình thực hiện giám hộ. Người giám sát có quyền xem xét và đưa ra ý kiến bằng văn bản về việc xác lập và thực hiện giao dịch dân sự của người được giám hộ. Người giám sát còn có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền về giám hộ xem xét thay đổi hoặc chấm dứt việc giám hộ, giám sát việc giám hộ.
Với việc BLDS 2015 trao cho người giám sát việc giám hộ quyền và nghĩa vụ tương ứng, việc giám sát việc giám hộ trở nên thuận lợi và dễ dàng hơn.
Qua những quy định mới của BLDS 2015, việc giám sát việc giám hộ trở nên quan trọng và có ý nghĩa hơn. Luật pháp đã định rõ về quyền và nghĩa vụ của người giám sát việc giám hộ, tạo điều kiện để việc giám sát được thực hiện một cách hiệu quả.
