Học sinh chuẩn bị thi THPT Quốc gia môn Vật lý cần nắm vững kiến thức để đạt kết quả cao. Dưới đây là một số kiến thức cơ bản cần ôn tập.
Mục lục
Dao động điều hoà
Dao động điều hoà là hiện tượng trong đó vật thể dao động theo hàm cosin (hoặc sin) của thời gian. Phương trình biểu diễn dao động điều hoà là: x = A.cos(ω.t + ϕ), với A là biên độ, ω là tần số và ϕ là pha ban đầu.
Vận tốc và gia tốc trong dao động điều hoà
Phương trình biểu diễn vận tốc của vật thể trong dao động điều hoà là: v = -A.ω.sin(ω.t + ϕ). Gia tốc được tính bằng phương trình: a = -A.ω².cos(ω.t + ϕ).
Liên hệ giữa gia tốc, vận tốc và li độ
Có các mối liên hệ quan trọng giữa gia tốc, vận tốc và li độ: 2vxA = ω²x và a = -ω²x.
Con lắc lò xo – Dao động điều hoà
Con lắc lò xo gồm một hòn bi và một lò xo có độ cứng k. Chu kỳ và tần số dao động được tính bằng công thức: T = 2π√(m/k) và f = 1/(2π)√(k/m).
Công thức tính lực phục hồi và lực đàn hồi
Lực phục hồi của con lắc lò xo được tính bằng Fph = k.|x| = m.ω².|x|. Lực đàn hồi có hai trường hợp: Fđh = k.|Δl + x| (chiều dương hướng xuống) hoặc Fđh = k.|Δl – x| (chiều dương hướng lên).
Năng lượng trong dao động
Trong dao động có ba loại năng lượng: động năng (1/2mω²A².sin²(ω.t + ϕ)), thế năng (1/2kA².cos²(ω.t + ϕ)) và cơ năng (W = 1/2mω²A² + 1/2kA²). Cơ năng của con lắc lò xo được bảo toàn nếu không có ma sát.
Con lắc đơn
Con lắc đơn có phương trình dao động s = S₀.cos(α.t + ϕ), với S₀ là biên độ và α là góc lệch. Điều kiện để con lắc lò xo đạt dao động điều hoà là α < 1000. Chu kỳ và tần số dao động được tính bằng công thức: T = 2π√(l/g) và f = 1/(2π)√(g/l).
Dao động tắt dần và dao động duy trì
Dao động tắt dần là hiện tượng biên độ giảm dần theo thời gian do lực cản của môi trường. Trong khi đó, dao động duy trì là hiện tượng mà biên độ không thay đổi và chu kỳ dao động không đổi.
Với những kiến thức này, học sinh sẽ tiếp cận bài thi THPT Quốc gia môn Vật lý một cách tự tin và thành công.
