Trên đây là đề cương ôn tập môn Hóa học hữu cơ lớp 11 gồm các nội dung chính sau:
I. Đại cương về Hóa học hữu cơ
1. Khái niệm về hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ
- Hợp chất hữu cơ: Các hợp chất chứa cacbon (trừ CO, CO2, muối cacbonat…)
- Hóa học hữu cơ: Nghiên cứu về các hợp chất hữu cơ
2. Phân loại hợp chất hữu cơ
- Hiđrocacbon
- Dẫn xuất hiđrocacbon
3. Đặc điểm chung của hợp chất hữu cơ
- Đặc điểm cấu tạo: Liên kết hóa học chủ yếu trong hợp chất hữu cơ là liên kết cộng hóa trị
- Tính chất vật lý: Nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi thấp. Phần lớn không tan trong nước, nhưng tan nhiều trong các dung môi hữu cơ.
- Tính chất hóa học: Hợp chất hữu cơ thường kém bền với nhiệt và dễ cháy. Phản ứng hóa học của các hợp chất hữu cơ thường xảy ra chậm và theo nhiều hướng khác nhau, nên tạo ra hỗn hợp nhiều sản phẩm.
4. Sơ lược về phân tích nguyên tố
- Phân tích định tính: Xác định nguyên tố trong hợp chất hữu cơ bằng cách chuyển các nguyên tố thành các chất vô cơ đơn giản rồi nhận biết chúng bằng các phản ứng đặc trưng.
- Phân tích định lượng: Xác định thành phần % về khối lượng các nguyên tố có trong phân tử hợp chất hữu cơ.
II. Công thức phân tử hợp chất hữu cơ
1. Công thức đơn giản nhất
- Công thức đơn giản nhất là công thức biểu thị tỉ lệ tối giản về số nguyên tử của các nguyên tố trong phân tử.
2. Công thức phân tử
- Công thức phân tử là công thức biểu thị số lượng nguyên tử của mỗi nguyên tố trong phân tử.
III. Hidrocacbon
I. Ankan
- Khái niệm – Đồng đẳng – Đồng phân – Danh pháp
- Ankan là hidrocacbon no mạch hở có CTTQ CnH2n+2 (n≥1). Hay còn gọi là parafin
- Có đồng phân cấu tạo (đồng phân mạch C) và đồng phân vị trí liên kết đôi
- Danh pháp: Nắm tên các ankan mạch không nhánh từ C1 → C10
- Tính chất vật lý
- Từ CH4 → C4H10 là chất khí
- Từ C5H12 → C17H36 là chất lỏng
- Từ C18H38 trở đi là chất rắn
- Tính chất hóa học
- Phản ứng thế bởi halogen (đặc trưng cho hidrocacbon no)
- Phản ứng tách
II. Anken
- Khái niệm – Đồng phân – Danh pháp
- Anken là hidrocacbon không no mạch hở có một nối đôi trong phân tử. Có CTTQ là CnH2n (n)
- Có đồng phân cấu tạo (đồng phân mạch C và đồng phân vị trí liên kết đôi)
- Có đồng phân hình học (cis – trans)
- Tính chất vật lý
- Từ C2H4 → C4H8 là chất khí
- Từ C5H10 trở đi là chất lỏng hoặc chất rắn
- Tính chất hóa học
- Phản ứng cộng
- Phản ứng trùng hợp
- Phản ứng oxi hóa
III. Ankadien
- Định nghĩa – Phân loại – Danh pháp
- Ankadien là hidrocacbon không no mạch hở, trong phân tử chứa hai liên kết C=C, có CTTQ CnH2n-2 (n)
- Có ba loại ankadien: có hai liên kết đôi liên tiếp, có hai liên kết đôi cách nhau bởi một liên kết đơn, có hai liên kết đôi cách nhau từ hai liên kết đơn trở lên.
- Tính chất hóa học
- Phản ứng cộng (H2, X2, HX)
- Phản ứng trùng hợp
- Phản ứng oxi hóa
IV. Ankin
- Khái niệm – Đồng phân – Danh pháp
- Ankin là hidrocacbon không no mạch hở trong phân tử có một liên kết , có CTTQ là CnH2n-2 (n2)
- Chỉ có đồng phân cấu tạo (đồng phân mạch C và đồng phân vị trí liên kết ).
- Tính chất hóa học
- Phản ứng cộng (H2, X2, HX)
- Phản ứng trùng hợp
- Phản ứng oxi hóa
V. Benzen và dãy đồng đẳng
- Đồng đẳng – Đồng phân – Danh pháp
- Đồng đẳng: Dãy đồng đẵng của benzen có CTTQ là CnH2n-6
- Đồng phân: Đồng phân về vị trí tương đối của các nhóm ankyl xung quanh vòng benzen (o, m, p)
- Danh pháp: Gọi tên theo danh pháp hệ thống
- Tính chất hóa học
- Phản ứng thế
- Phản ứng cộng
- Phản ứng oxi hóa
VI. Stiren
- Cấu tạo
- Tính chất hóa học
VII. Napthalen
- Cấu tạo
- Tính chất hóa học
Trên đây là một số nội dung cơ bản về ôn tập môn Hóa học hữu cơ lớp 11, bao gồm các khái niệm, phân loại, tính chất vật lý và hóa học của các hợp chất hữu cơ khác nhau. Hy vọng nội dung này sẽ giúp bạn ôn tập hiệu quả và nắm vững kiến thức của mình. Chúc bạn thành công!
