Cuộc đời con người trải qua ba giai đoạn: Ấu, Tráng và Lão. Trong cuộc sống, không ai thoát khỏi vòng càn khôn Sinh – Lão – Bệnh – Tử. Tuy nhiên, hiện nay nhiều gia đình ít hiểu biết về những phong tục tập quán trong tang ma. Trang web Simphongthuy.vn sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.
Mục lục
Cuộc Sống: Từ Ấu – Tráng Đến Lão
Trẻ con sống cùng gia đình và ông bà cha mẹ. Khi trưởng thành, chúng ta xây dựng sự nghiệp, lập gia đình và sinh con. Tuy nhiên, thời gian trôi qua nhanh chóng, chúng ta lại trở về già, gặp phải lão hóa và bệnh tật, cuối cùng trở lại lòng đất. Chu kỳ này không bao giờ thay đổi. Không ai có thể sống mãi mãi.
Vì thế, trong phong tục Á Đông nói chung và Việt Nam nói riêng, khi có người thân qua đời, chúng ta đều cảm thấy buồn thương nhớ, dù người đó có sống đến trăm tuổi hay không.
Phong Tục Tang Ma
Trong phong tục tang ma, những lễ tục diễn ra đa dạng và vẫn được duy trì đến ngày nay. Dưới đây là một số tục lệ trong tang ma:
A/ Chia Gia Tài
Gia đình nào có người lớn tuổi đang hấp hối, con cháu phải mời các con cái và cháu đích tôn đến nghe di chúc. Ngày nay, những người giàu có thường soạn sẵn di chúc đã có công chứng để đề phòng tranh chấp tài sản sau này. Nếu không có di chúc, gia đình sẽ thỏa thuận và nếu có tranh chấp, tòa án sẽ xử theo luật hôn nhân gia đình. Các con cái sẽ được chia đều tài sản. Trong các trường hợp phức tạp hơn, ngày nay khoa học có phương pháp xác định gien di truyền bằng ADN.
B/ Chuẩn Bị Tang Lễ
Khi người chết là đạo Thiên Chúa, gia đình mời các vị Thượng Tọa, Đại Đức đến đặt cho người chết một pháp danh. Trên thực tế, có một số người không xin pháp danh hay tên Thánh, vì họ không theo đạo nào cả. Trước khi đưa xác ra ngoài, người nhà sẽ chuẩn bị nước ấm, trầm hương và thay đổi áo quần cho người chết.
C/ Liệm Có Nghĩa Là Gì
Nhà giàu thường dùng vải lụa, còn nhà bình thường sử dụng vải thô trắng để làm đại liệm và tiểu liệm. Trước khi nhập quan, người ta thường bỏ một nắm gạo và ba đồng tiền vào miệng người chết. Các con trai trưởng và cháu đích tôn sẽ vuốt mắt cho người chết và đặt cây đèn dầu và một nải chuối xanh trên người chết. Để tránh ma quỷ đến quấy phá, con dao và than được đặt dưới gầm giường.
D/ Thành Phục
Ngay sau khi nhập quan, nhà đòn sẽ đọc kinh kệ cho người chết và tiến hành lễ thành phục. Bàn thờ sẽ được bày trước linh cữu, và thầy cúng sẽ kêu tên những người chịu tang từ lớn đến nhỏ mà phát tang phục. Lễ thành phục được thực hiện để báo hiếu và tri ân người đã khuất.
E/ Nghi Thức Tang Gia
Sau lễ thành phục, đến lượt cúng cơm cho người chết. Cúng cơm là lễ “Chiêu tịch diện”. Trước đây, vào buổi sáng, con cái phải bưng chậu nước, khăn mặt và bàn chải răng từ giường người chết điểm tâm đến chỗ linh tọa. Buổi chiều sau buổi cúng cơm, mới mang vào.
Người thân và bạn bè đến phúng viếng chia buồn có các tục lệ riêng. Khách lạy ba lạy và tang gia đáp một lạy. Có tục lệ khác nhau tùy theo khách, như lạy ba lạy nếu khách không đưa ma và lạy bốn lạy nếu khách đưa ma.
F/ Lễ Động Quan Và Di Quan
Trước ngày động quan và di quan, nhà đám tổ chức đêm không ngủ. Các đạo tỳ và phường nhạc dậy múa và hát “Đưa Linh” theo truyền thống. Khi đưa ma đi, con cái luôn phải khóc than.
G/ Lễ Hạ Huyệt
Khi đưa quan tài đến nghĩa trang, nhà đòn đưa áo quan vào và tang gia cúng thổ thần. Nếu có thầy địa lý phong thủy, họ sẽ chọn hướng đất thích hợp và tang gia ném từng hòn đất xuống lòng huyệt. Sau khi hạ huyệt, tang gia cảm tạ và bắt đầu lễ đạo thờ người chết để tưởng nhớ và tri ân.
H/ Ngu Tế
Sau khi hạ huyệt, tang gia thường tổ chức lễ Ngu Tế. Ngu Tế là việc tế 3 lần nhằm đảm bảo hồn phách người chết được yên nghỉ. Tuy nhiên, hiện nay không nhiều gia đình thực hiện tục này nữa.
Qua những đoạn trên, chúng ta đã hiểu thêm về những phong tục và tục lệ trong tang ma. Hãy tôn trọng và thực hiện đúng những tục lệ này để tưởng nhớ và tri ân người đã khuất.
