Làm mâm cỗ cúng ngày Tết là một phần vô cùng quan trọng trong văn hóa gia đình Việt Nam. Không chỉ là một phong tục truyền thống, mâm cỗ cúng còn thể hiện sự tri ân tổ tiên, gắn kết với nguồn gốc và mang lại những điều tốt lành cho gia đình trong năm mới. Trong việc chuẩn bị mâm cỗ cúng, việc lựa chọn gà trống để cúng luôn được chú trọng. Dù ở thành thị, nhiều người không còn quan tâm đến việc chọn gà trống hay gà mái khi cúng, nhưng với nhiều người, việc lựa chọn gà trống thiến để dâng cúng vẫn mang ý nghĩa tốt đẹp.
Cúng Gà Trống Trong Ngày Tết
Trong phong tục cúng lễ tết, cúng rằm hay đám giỗ của người Việt Nam, mâm cỗ thường không thể thiếu đĩa GÀ LUỘC tinh tế được đặt lên bàn thờ tổ tiên. Điều đặc biệt là chỉ có gà trống mới được chọn để cúng, không sử dụng gà mái. Tuy đã thực hiện từ lâu, nhưng có bao giờ bạn tự hỏi vì sao lại có phong tục này?
Nguyên Nhân Lựa Chọn Gà Trống
Để giải thích vì sao gà trống luôn được chọn để cúng trong mâm cỗ ngày Tết và tại sao lại chọn gà trống thiến thay vì gà trống thông thường, chúng ta cùng tìm hiểu về phong tục này.
Trong dân gian, gà trống được xem là linh vật quan trọng, mang ý nghĩa tốt lành và biểu trưng cho tương lai. Lý do gà trống được chọn làm vật tế lễ thần linh và tổ tiên là do người xưa cho rằng gà trống có những đặc điểm quý giá và đẹp hơn các loại gia cầm khác:
- Gà trống biểu trưng cho NHÂN (một gà trống có thể có từ 20-25 gà mái, sinh ra hàng trăm gà con. Gà trống thường kiếm ăn cho gia đình, chia sẻ mồi với mẹ con và dũng cảm đáp trả những con chim hung dữ để bảo vệ đàn gà)
- Gà trống biểu trưng cho DŨNG (mào đẹp, cựa nhọn sắc và cứng như hai lưỡi kiếm, bộ lông cánh sắc sảo như áo giáp, dáng dấp oai vệ, hiên ngang)
- Gà trống biểu trưng cho TRÍ (có những con gà nhỏ hơn đối thủ, nhưng thông minh, chiến thuật và dễ dàng đánh bại đối phương)
- Gà trống biểu trưng cho TÍN NGHĨA (dù nắng mưa, bão bùng, gà trống vẫn hừng đông và trên đỉnh cao nhất, cất tiếng gáy cao để chào đón bình minh, mở đầu một ngày mới)
Do những đặc điểm này, gà trống được lựa chọn làm vật tế để cúng tổ tiên và gia thần.
Vẻ Đẹp Và Tôn Nghiêm Của Gà Trống
Hơn nữa, gà trống thường to lớn hơn gà mái và có mào trên đầu, khi làm thịt và luộc chín, gà trống trên đĩa cúng mang đến một cảm giác tôn nghiêm hơn, đẹp mắt hơn. Chính vì thế, người ta thường chọn gà trống làm thịt để cúng. Tất nhiên, trong những lễ hội như vậy, người ta vẫn sử dụng gà mái, nhưng chỉ để làm thịt cho mâm cỗ, ít khi dùng để cúng nguyên con.
Như vậy, lựa chọn gà trống để cúng trong ngày Tết không chỉ mang ý nghĩa truyền thống mà còn thu hút bởi những đặc điểm đẹp và ý nghĩa tốt lành mà nó mang lại. Chúng ta hãy cùng tôn vinh và kỷ niệm những giá trị truyền thống trong từng hạt gạo, trong từng khúc câu của văn hóa Việt Nam.
