Ra đời vào những năm 1940, bút bi đã nhanh chóng thay thế vị trí độc tôn của bút máy trong việc viết chép. Tuy không có nhiều thay đổi về thiết kế từ khi ra đời cho đến nay, nhưng nhờ vào những biến thể, những thay đổi nhỏ, chúng ta vẫn có thể gọi bút bi với nhiều cái tên khác nhau.
Ở Việt Nam, mọi người thường gọi tất cả các loại bút có “bi” là “bút bi” để tiện lợi. Tuy nhiên, ở nhiều quốc gia khác trên thế giới, bút bi được phân loại thành nhiều loại dựa trên thiết kế, cấu tạo và loại mực sử dụng.
Phân loại bút bi theo thiết kế
Bút bi bấm: Đây là loại bút phổ biến nhất vì đơn giản, tiện dụng và chắc chắn khi viết. Chỉ cần bấm để đưa ngòi bút ra và bấm một lần nữa để đưa ngòi bút vào bên trong vỏ bút, tránh bị tràn mực khi bỏ vào túi quần áo hay túi xách và bảo vệ ngòi bút khỏi va chạm trong trường hợp cây bút bị rơi.
Bút bi vặn: Cấu tạo của cây bút này được chia làm hai phần, nối với nhau bằng một khớp nối. Để kích hoạt ngòi bút, chỉ cần vặn ở khớp nối và vặn một lần nữa để đưa ngòi bút về vị trí ban đầu. Thiết kế này không phổ biến bằng bút bi bấm vì thao tác vặn không mượt và tiện như “bấm”. Trừ những thiết kế cao cấp, thao tác vặn không mượt có thể làm ngòi bút không hoạt động trơn tru.
Bút bi nắp đậy: Đối với những cây bút bi mực lỏng, mực bút rất dễ khô và tắc ở ngòi bút nếu ngòi bút để ngoài môi trường không khí quá lâu mà không sử dụng. Vì vậy, những cây bút này cần một nắp để cách ly ngòi bút với môi trường bên ngoài. Mỗi khi sử dụng, bạn cần mở nắp và gắn nắp vào thân trên của bút. Việc này có thể hơi rắc rối, nhưng viết bằng những cây bút này sẽ rất mượt vì mực lỏng.
Phân loại bút bi theo mực sử dụng
Bút bi mực nhớt (Ballpoint Pen): Mực nhớt là yếu tố quan trọng khiến bút bi hoàn thiện vào những năm 1940. Trước đó, việc kết hợp giữa việc lăn bi và việc ngăn mực tràn ra bên ngoài đã gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, loại mực nhớt đã có ý nghĩa lớn. Bút bi mực nhớt là loại bút phổ biến nhất hiện nay. Mặc dù viết không mượt nhưng nó có nhiều ưu điểm như không bị tràn mực, không lem mực trên giấy và thao tác sử dụng đơn giản.
Bút bi mực lỏng (Rollerball Pen): Vào năm 1963, công ty Nhật Bản Ohto giới thiệu bút bi mực lỏng. Đây là loại bút có thiết kế giống bút bi mực nhớt nhưng dùng mực bút máy (mực lỏng). Kết hợp ưu điểm của cả hai loại bút, bút bi mực lỏng nhanh chóng trở nên phổ biến. Tuy vẫn cần nắp đậy để tránh khô mực và tắc mực, cũng như không tránh khỏi bị nhòe mực khi viết trên giấy kém chất lượng, bút bi mực lỏng vẫn không thể thay thế hoàn toàn bút bi mực nhớt.
