Ở mỗi vùng miền quê Việt Nam, tục thờ cúng có những đặc trưng riêng, và ở Nam Bộ, người ta có phong tục thờ cúng Cậu Tài Cậu Cậu Quý. Đây là một thực thể linh thiêng được tôn kính ở nhiều nơi, không chỉ dừng lại ở Phú Quốc, mà còn có cả Tịnh Biên, An Giang với Núi Cậu.
Phong tục thờ cúng Cậu Tài Cậu Cậu Quý
Phong tục thờ cúng Cậu Tài Cậu Cậu Quý được truyền tụng từ xa xưa. Trên bàn thờ chính trong dinh, có hai tượng thờ nam giới, được gọi là Cậu Tài và Cậu Cậu Quý. Họ là những người con trai của Bà Chúa Tiên, hay còn gọi là Bà Chúa Ngọc. Mặc dù dinh được gọi là Dinh Cậu và hai tượng thờ cũng là Cậu Tài và Cậu Quý, nhưng trên bài vị bàn thờ ở chánh điện lại được ghi là Chúa Ngọc Nương Nương.
Cậu Quý mặc áo đỏ, bên bên trái. Cậu Tài mặc áo xanh, bên bên phải.
Thực tế, kiến trúc của Dinh Cậu không có gì đặc sắc. Nếu bạn từng đến Dinh Cậu, bạn có thể thấy bất ngờ vì “Tại sao nó nhỏ thế?”. So với Dinh Bà (Thủy Long Thánh Mẫu) chỉ cách Dinh Cậu không xa, Dinh Cậu chỉ là một công trình nhỏ bé. Những tượng điêu khắc trong dinh cũng không có gì nổi bật.
Truyền thuyết về Dinh Cậu
Phong tục thờ cúng Cậu Tài Cậu Cậu Quý luôn được người dân gìn giữ vì một số lý do:
- Từ xưa, Dinh Cậu đã nổi tiếng với tính linh thiêng, là nguồn phước cho ngư dân trên đảo. Du khách đến đây để khám phá những câu chuyện thần thoại kỳ bí về ngôi miếu này.
- Dinh Cậu không đẹp, nhưng cảnh biển xung quanh lại tuyệt đẹp. Đặc biệt, những khối đá hình dáng lạ ở sát bên dinh là nơi chụp những bức ảnh lưu niệm tuyệt vời, đặc biệt là lúc hoàng hôn.
- Dinh Cậu nằm ngay trung tâm của Phú Quốc, không cần phải đi xa.
Trước đây, Phú Quốc có tên là Xích Thổ, với đất đỏ rực. Đảo được cai quản bởi Thủy Long Thần nữ, thường được gọi là Bà Chúa Đảo hoặc Bà. Chồng của Bà là Đông Hải tướng quân. Hai người có một người con trai, mà ngư dân gọi là Ông Cậu. Vì tranh cãi với mẹ và vô tình giải thoát cho Sấu Tinh đang bị giam cầm, Cậu buộc phải canh giữ trên lưng của Sấu Tinh suốt đời, dù nó đã biến thành đá nhưng linh khí vẫn còn (được thể hiện qua hình mõm đá ở nơi xây Dinh Cậu ngày nay).
Dân chúng trân trọng Cậu và phải chịu đựng cảnh mưa nắng nên đã xây miếu thờ trực tiếp trên lưng của núi đá. Ngư dân trước mỗi chuyến ra khơi thường đến đây cầu xin Bà – Cậu hộ trì bình an. Phong tục thờ cúng Cậu Tài Cậu Cậu Quý và lễ cúng Bà diễn ra rất trang nghiêm tại đây.
