Cách dùng Can và Could trong việc đưa ra yêu cầu và xin phép

Chắc hẳn bạn đã từng gặp những lúc cần phải xin phép hoặc cho phép ai đó làm gì đó. Trong tiếng Anh, chúng ta thường sử dụng từ “can” và “could” trong những tình huống như vậy. Hãy cùng tìm hiểu cách sử dụng cụ thể của chúng nhé!

Khi xin phép và cho phép

Chúng ta thường dùng “can” khi xin phép hoặc cho phép ai đó làm gì đó. Ví dụ: “Can I ask you something?”(Tớ có thể hỏi cậu điều này được không?) hoặc “Can I go now if you want?”(Giờ tớ có thể đi nếu tớ muốn).

Còn “can’t” thường được dùng khi từ chối không cho ai đó làm gì đó. Ví dụ: “Can I have some more cake?”(Tớ ăn thêm bánh được không?) thì câu trả lời có thể là “No, I’m afraid you can’t”(Không, tớ e là không được đâu).

Nếu muốn thể hiện sự lịch sự, chúng ta có thể sử dụng “could” thay thế cho “can”. Tuy nhiên, “could” không được dùng khi cho phép hoặc từ chối không cho ai đó làm gì đó. Ví dụ, thay vì trả lời “Yes, of course you can”, chúng ta không nên nói “Yes, of course you could”.

Ngoài ra, chúng ta cũng có thể sử dụng “may” và “might” để xin phép hoặc cho phép ai đó làm gì. Tuy nhiên, cách sử dụng này mang tính trang trọng hơn so với “can” và “could”.

Can và Could khi nói về các quy định

“Can” và “could” cũng được sử dụng để nói về sự cho phép hoặc cấm đoán đã được quy định sẵn, và về những điều được phép làm hoặc không được phép làm theo luật. Ví dụ, “She said I could come as often as I liked”(Cô ấy nói tôi có thể đến thường xuyên theo ý tôi) hoặc “Can everybody park here?”(Mọi người có được phép đỗ xe ở đây không?).

Các trường hợp không dùng could trong quá khứ

Khi nói về các sự kiện trong quá khứ, chúng ta dùng “could” khi nói về việc ai đó được phép làm gì bất kể lúc nào, nhưng không dùng “could” khi nói về việc ai đó có thể làm gì trong một hoàn cảnh cụ thể. Ví dụ, “When I was a kid, I could watch TV whenever I wanted to”(Khi tôi còn nhỏ, tôi có thể xem TV lúc nào tôi thích), nhưng “Yesterday evening, Peter was allowed to watch TV for an hour”(Tối qua, Peter được phép xem TV 1 tiếng). Chúng ta không nên nói “Peter could watch TV for an hour”.

Tuy nhiên, “couldn’t” có thể được dùng để nói về việc ai đó không thể làm gì trong hoàn cảnh cụ thể. Ví dụ: “Peter couldn’t watch TV yesterday because he was naughty”(Peter không được phép xem TV ngày hôm qua vì cậu bé quá nghịch ngợm).

Could trong câu điều kiện

“Could” có thể được dùng trong câu điều kiện với nghĩa tương tự như “would be allowed”. Ví dụ: “He could borrow my car if he asked”(Anh ấy có thể mượn xe của tôi nếu anh ấy hỏi mượn).

Một cấu trúc khác là “could have + phân từ quá khứ” có nghĩa tương tự như “would have been allowed”. Ví dụ: “I could have kissed her if I had wanted to”(Tôi đã có thể hôn cô ấy nếu tôi muốn).

Cách dùng can và could khi đưa ra đề nghị

Chúng ta có thể dùng “can” khi đề nghị muốn làm gì đó cho ai đó. Ví dụ, “Can I carry your bag?”(Tôi xách túi cho bạn nhé?) hoặc “I can babysit for you this evening if you like” ~ “No, it’s alright, thanks”(Tôi có thể trông con cho bạn tối nay nếu bạn muốn. ~ Không cần đâu, cám ơn bạn).

Chúng ta cũng có thể dùng “could” nếu muốn làm cho lời đề nghị nhẹ nhàng hơn. Ví dụ, “I could mend your bicycle for you, if that would help”(Bác có thể sửa xe cho cháu, nếu như điều đó có thể giúp được phần nào).

Cách dùng can và could khi đưa ra yêu cầu, mệnh lệnh, gợi ý

Chúng ta có thể dùng “can” và “could” để yêu cầu hoặc bảo ai đó làm gì đó. “Could” thường mang tính trang trọng hơn, lịch sự và nhẹ nhàng hơn, và thường được dùng để đưa ra gợi ý. Ví dụ, “Can you put the children to bed?”(Anh có thể đưa trẻ đi ngủ được không?) hoặc “Could you lend me five pounds until tomorrow?”(Bạn có thể cho tôi vay 5 bảng cho đến ngày mai được không?). Hoặc thậm chí có thể là “Do you think you could help me for a few minutes?”(Bạn nghĩ bạn có thể giúp tôi vài phút được không?). Sau khi giặt đồ xong, bạn có thể lau bếp. Sau đó, bạn có thể ủi đồ nếu bạn muốn. Nếu bạn không có gì để làm, bạn có thể sắp xếp lại những bức ảnh.

Cách dùng could khi phê phán, chỉ trích

“Could” có thể được dùng để phê phán hoặc chỉ trích ai đó vì đã không làm gì đó. Ví dụ, “You could ask before you borrow my car”(Bạn nên hỏi trước khi mượn xe của tôi) hoặc “You could have told me you were getting married”(Bạn nên nói với tôi là bạn sắp kết hôn).

Could trong câu gián tiếp

“Could” được dùng trong câu gián tiếp ở quá khứ, khi “can” được dùng trong câu trực tiếp. Ví dụ, A: “Can you give me a hand?”(Bạn có thể giúp tôi 1 tay không?) B: “What?”(Gì cơ?). A: “I asked if you could give me a hand?”(Tôi hỏi xem bạn có thể giúp tôi một tay được không?).