Bạn đã bao giờ gặp khó khăn khi giải toán trung bình cộng trong bài tập toán lớp 4 chưa? Hôm nay, tôi sẽ hướng dẫn cho bạn cách giải toán này một cách đơn giản và hiệu quả. Hãy cùng tìm hiểu nhé!
Mục lục
- 1. Quy tắc giải và phương pháp giải
- 2. Bài tập mẫu và lời giải
- 2.1. Bài 1: Xe thứ nhất và xe thứ hai trở được 45 và 53 tấn hàng. Xe thứ ba trở được số hàng lớn hơn trung bình cộng số tấn hàng của hai xe là 5 tấn. Hỏi xe thứ ba trở được bao nhiêu tấn hàng?
- 2.2. Bài 2: Có hai thùng dầu, trung bình mỗi thùng chứa 38 lít dầu. Thùng thứ nhất chứa 40 lít dầu. Tính số lít dầu của thùng thứ hai.
- 2.3. Bài 3: Tìm trung bình cộng của các số sau
- 2.4. Bài 4: Tìm 5 số lẻ liên tiếp biết trung bình cộng của chúng bằng 2011
- 2.5. Bài 5: Biết tuổi trung bình của 30 học sinh trong một lớp là 9 tuổi. Nếu tính cả cô giáo chủ nhiệm thì tuổi trung bình của cô và 30 học sinh sẽ là 10 tuổi. Hỏi cô giáo chủ nhiệm bao nhiêu tuổi?
Quy tắc giải và phương pháp giải
Quy tắc giải
Để tìm trung bình cộng của hai hoặc nhiều số, chúng ta cần tính tổng của các số đó, sau đó chia tổng cho số lượng các số hạng. Ví dụ, nếu chúng ta có các số 6, 9, 13, 28, để tìm trung bình cộng của chúng, ta thực hiện các bước sau:
- Tính tổng các số hạng: 6 + 9 + 13 + 28 = 56
- Số lượng các số hạng là: 4
- Trung bình cộng của 4 số hạng là: 56 : 4 = 14
Phương pháp giải toán trung bình cộng
Để giải toán trung bình cộng, ta thực hiện các bước sau:
- Xác định các số hạng trong bài toán.
- Tính tổng các số hạng đã xác định.
- Trung bình cộng sẽ bằng tổng các số hạng chia cho số lượng các số hạng có trong bài toán.
- Kết luận.
Giải toán trung bình cộng bằng phương pháp “giả thiết tạm”
Phương pháp “giả thiết tạm” là một cách phổ biến khi giải toán trung bình cộng lớp 4. Ngoài việc áp dụng quy tắc giải trung bình cộng, ta cần đặt các giả thiết tạm thời để bài toán trở nên đơn giản hơn. Ví dụ, nếu chúng ta có câu hỏi sau:
“Trường TH Đoàn Thị Điểm có 3 lớp tham gia trồng cây. Lớp 4A trồng được 17 cây, lớp 4B trồng được 13 cây, lớp 4C trồng được 15 cây. Hỏi trung bình mỗi lớp trồng được bao nhiêu cây?”
Ta có thể giải theo cách sau:
- Có 3 lớp 4A, 4B, 4C tham gia trồng cây nên số lượng các số hạng là 3.
- Tổng các số hạng bằng tổng số cây mà 3 lớp đã trồng: 17 + 13 + 15 = 45 (cây)
- Trung bình mỗi lớp trồng được số cây: 45 : 3 = 15 (cây)
Đáp số: Mỗi lớp trồng được trung bình 15 cây.
Bài tập mẫu và lời giải
Bài 1: Xe thứ nhất và xe thứ hai trở được 45 và 53 tấn hàng. Xe thứ ba trở được số hàng lớn hơn trung bình cộng số tấn hàng của hai xe là 5 tấn. Hỏi xe thứ ba trở được bao nhiêu tấn hàng?
Để biết xe thứ ba trở được bao nhiêu tấn hàng, ta cần tìm trung bình cộng số tấn hàng hai xe đầu trở được.
- Trung bình cộng số tấn hàng hai xe đầu trở được là: (45 + 53) : 2 = 49 (tấn)
- Xe thứ ba trở được số tấn hàng là: 49 + 5 = 54 (tấn)
Đáp số: Xe thứ ba trở được 54 tấn hàng.
Bài 2: Có hai thùng dầu, trung bình mỗi thùng chứa 38 lít dầu. Thùng thứ nhất chứa 40 lít dầu. Tính số lít dầu của thùng thứ hai.
Trong bài này, chúng ta cần tính số lít dầu ở thùng thứ hai. Đầu tiên, ta cần tính tổng số lít dầu của cả hai thùng.
- Tổng số lít dầu ở cả hai thùng là: 38 x 2 = 76 (lít)
- Số lít dầu của thùng thứ hai là: 76 – 40 = 36 (lít)
Đáp số: Thùng thứ hai chứa 36 lít dầu.
Bài 3: Tìm trung bình cộng của các số sau
- 1, 3, 5, 7, 9
- 0, 2, 4, 6, 8, 10
- Trung bình cộng của 5 số đầu tiên là: (1 + 3 + 5 + 7 + 9) : 5 = 5
- Trung bình cộng của 6 số sau là: (0 + 2 + 4 + 6 + 8 + 10) : 6 = 5
Chú ý: Trung bình cộng của dãy số cách đều bằng:
- Số ở giữa nếu dãy có số số hạng là lẻ.
- Trung bình cộng của 2 số ở giữa nếu dãy có số số hạng là chẵn.
- Trung bình cộng = (số đầu + số cuối) : 2
Bài 4: Tìm 5 số lẻ liên tiếp biết trung bình cộng của chúng bằng 2011
Dựa vào quy tắc trên, chúng ta có thể xác định được 5 số lẻ liên tiếp và trung bình cộng của chúng là số chính giữa.
- Số thứ 3 (số chính giữa trong 5 số) là: 2011
- Số thứ 2 là: 2011 – 2 = 2009
- Số thứ nhất là: 2009 – 2 = 2007
- Số thứ 4 là: 2011 + 2 = 2013
- Số thứ 5 là: 2013 + 2 = 2015
Bài 5: Biết tuổi trung bình của 30 học sinh trong một lớp là 9 tuổi. Nếu tính cả cô giáo chủ nhiệm thì tuổi trung bình của cô và 30 học sinh sẽ là 10 tuổi. Hỏi cô giáo chủ nhiệm bao nhiêu tuổi?
- Tổng số tuổi của 30 học sinh là: 9 x 30 = 270 (tuổi)
- Số người có trong lớp là: 30 + 1 = 31 (người)
- Tổng số tuổi của 31 người là: 10 x 31 = 310 (tuổi)
- Số tuổi của cô giáo chủ nhiệm là: 310 – 270 = 40 (tuổi)
Đáp số: Cô giáo chủ nhiệm 40 tuổi.
Thông qua những ví dụ và phương pháp giải toán trên, tôi hy vọng rằng bạn đã nắm được cách giải toán trung bình cộng một cách dễ dàng và hiệu quả. Hãy thực hành và rèn luyện những kỹ năng này để trở thành một chiến binh toán học giỏi nhé!