Khi nhắc đến nước ta, không thể không nhắc đến cây lúa, người Việt Nam từ bao đời đã nuôi dưỡng mối quan hệ đặc biệt với nghề trồng lúa. Câu ca dao, tục ngữ về cây lúa, hạt gạo mà người nông dân đã truyền miệng qua thời gian cho thấy sự động lòng của họ khi cần phải đổ mồ hôi và gồng mình để có những hạt cơm thơm ngon, dẻo ngọt.
Những câu ca dao về cây lúa
Với vai trò quan trọng của cây lúa trong đời sống nông thôn, sự kinh nghiệm trồng lúa và thông tin về nó thường được người nông dân truyền đạt qua những câu ca dao ngắn gọn, dễ nhớ. Dưới đây là những câu ca dao về cây lúa hay nhất:
- “Lúa khô nước cạn ai ơi, Rủ nhau tát nước, chờ trời còn lâu.”
- “Cực lòng thiếp lắm chàng ơi, Kiếm nơi khuất tịch, thiếp ngồi thở than.”
- “Than vì cây lúa lá vàng, Nước đâu mà tưới nó hoàn như xưa.”
- “Trông trời chẳng thấy trời mư, Lan khô huệ héo, khổ chưa hỡi trời.”
- “Thân em như lúa nếp tơ, Xanh cây tốt rễ, phởn phơ phơi màu.”
- “Mạ non bắt nhẻ cấy biền, Thương em đứt ruột, chạy tiền không ra.”
- “Trời mưa cho lúa thêm bông, Cho đồng thêm cá, cho sông thêm thuyền.”
Những câu tục ngữ về cây lúa
Cây lúa không chỉ là nguồn lương thực quan trọng, mà còn là biểu tượng cho sự ấm no, đầy đủ trong cuộc sống. Những câu tục ngữ về cây lúa dưới đây thể hiện khát vọng và niềm mơ ước của người Việt Nam về một cuộc sống đầy đủ, ấm no:
- “Mấy ai biết lúa von, mấy ai biết con hư.”
- “Nắng tốt dưa, mưa tốt lúa.”
- “Một nước lạt, một bát cơm.”
- “Năm trước được cau, năm sau được lúa.”
- “Được mùa lúa, úa mùa cau. Được mùa cau, đau mùa lúa.”
Những câu ca dao tục ngữ về cây lúa hạt gạo
Lúa gạo là thức ăn và tiền bạc của người Việt Nam trong hàng ngàn năm. Có rất nhiều câu ca dao và tục ngữ xoay quanh cây lúa gạo. Dưới đây là những câu ca dao tục ngữ về cây lúa hạt gạo được nghe nhiều nhất:
- “Gạo đổ bốc chẳng đầy thưng.”
- “Gạo chợ, nước sông, củi đồng, nồi đất.”
- “Cơm chéo áo, gạo chéo khăn.”
- “Người sống về gạo, cá bạo về nước.”
- “Gạo châu củi quế.”
- “Mạnh vì gạo, bạo vì tiền.”
- “Bao giờ cho đến tháng năm, Thổi nồi cơm nếp vừa nằm vừa ăn. Bao giờ cho đến tháng mười, Thổi nồi cơm nếp vừa cười vừa ăn.”
- “Tiếc thay hột gạo trắng ngần, Đã vo nước đục, lại vần than rơm. Tiếc thay hạt gạo tám xoan, Thổi nồi đồng điếu lại chan nước cà.”
- “Ai làm nên nỗi chồng chê, Làm gạo quên sảy, quên giê, quên sàng. Bởi anh lấp ló ngoài đàng, Nên em quên sảy, quên sàng, quên giê.”
Từ ngàn xưa, cây lúa và những sản phẩm của nó đóng vai trò quan trọng trong đời sống người dân Việt Nam. Những câu ca dao tục ngữ về cây lúa, hạt gạo không chỉ là truyền thống của dân tộc mà còn là tinh hoa văn hóa sâu sắc.
