Nhằm giúp học sinh hiểu rõ về tác phẩm Văn Tế Nghĩa Sĩ Cần Giuộc trong môn Ngữ Văn lớp 11, bài viết này sẽ trình bày đầy đủ thông tin về tác giả, nội dung, bố cục, tóm tắt và dàn ý phân tích của tác phẩm này.
Mục lục
Tác Giả Văn Tế Nghĩa Sĩ Cần Giuộc
- Nguyễn Đình Chiểu (1822 – 1888), tự là Mạch Trạch, hiệu Trọng Phủ, Hối Trai.
- Sinh ra tại làng Tân Thới, huyện Bình Dương, tỉnh Gia Định (nay thuộc Thành phố Hồ Chí Minh).
- Ông là con nhà nho, cha là Nguyễn Đình Huy, thư lại tại dinh Tổng trấn Lê Văn Duyệt.
- Năm 1843, Nguyễn Đình Chiểu đỗ tú tài tại trường thi Gia Định.
- Năm 1846, ông bỏ thi sau khi nhận tin mẹ mất và trở về Nam chịu tang (1849).
- Dọc đường về, ông bị đau mắt và mù. Tuy nhiên, ông không chịu chấp nhận số phận oan nghiệt và đã mở trường dạy học, bốc thuốc chữa bệnh cho dân, song song với việc sáng tác thơ Đồ Chiểu.
- Khi Pháp xâm lược Gia Định vào năm 1859, Nguyễn Đình Chiểu đã đứng vững trên tuyến đầu cuộc kháng chiến cùng các nhà lãnh đạo nghĩa quân và sáng tác những bài thơ nổi tiếng như “Chạy giặc”, “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc”, “Văn tế Trương Định”…
Nội Dung Văn Tế Nghĩa Sĩ Cần Giuộc
- Tác phẩm “Văn Tế Nghĩa Sĩ Cần Giuộc” được viết theo yêu cầu của tuần phủ Gia Định để tưởng nhớ công ơn của những người nông dân đã anh dũng đứng lên chống giặc. Vào năm 1861, nghĩa quân đã tấn công đồn giặc ở Cần Giuộc trên đất Gia Định, gây tổn thất cho giặc, nhưng cuối cùng lại thất bại.
- “Văn Tế Nghĩa Sĩ Cần Giuộc” thuộc thể loại văn tế, một loại văn thường dùng để đọc khi tế, cúng người chết, nó có hình thức tế – tưởng. Bài văn tế thường gồm các phần: lung khởi (cảm tưởng khái quát về người chết), thích thực (hồi tưởng công đức của người chết), ai vãn (than tiếc người chết), và kết (nêu lên ý nghĩa và lời mời của người đứng tế).
- Bố cục của tác phẩm được chia thành 4 phần:
- Lung khởi: Cảm tưởng khái quát về cuộc đời những người nghĩa sĩ Cần Giuộc.
- Thích thực: Hồi tưởng cuộc đời và công đức của người nghĩa sĩ.
- Ai vãn: Lời thương tiếc người chết của tác giả và người thân.
- Kết: Tình cảm xót thương của người đứng tế đối với linh hồn người chết.
Tóm Tắt Văn Tế Nghĩa Sĩ Cần Giuộc
- Lung khởi: Tổng quan về tình thế đất nước căng thẳng, dữ dội. Tuy nhiên, các nghĩa sĩ Cần Giuộc đã đứng lên đánh giặc.
- Thích thực: Miêu tả về hoàn cảnh và tinh thần người dân nông thôn trước và sau khi Pháp xâm lược. Những người nông dân trước đây chỉ quen với việc làm ruộng, không quen với việc sử dụng vũ khí. Tuy nhiên, họ đã tự nguyện đứng lên chống giặc và chiến đấu với sự dũng cảm và quyết tâm.
- Ai vãn và kết thúc: Tiếc thương cho những người nghĩa sĩ đã hy sinh khi sự nghiệp chưa hoàn thành. Tác giả cảm phục và tự hào với tinh thần dũng cảm của những người còn sống và khích lệ cho những người khác đứng lên đánh giặc.
Sơ Đồ Tư Duy Văn Tế Nghĩa Sĩ Cần Giuộc
[Sơ đồ tư duy về Văn Tế Nghĩa Sĩ Cần Giuộc]
Đọc Hiểu Văn Bản Văn Tế Nghĩa Sĩ Cần Giuộc
Bài viết này không đề cập đến phần đọc hiểu văn bản của tác phẩm Văn Tế Nghĩa Sĩ Cần Giuộc.
