Bạn đã từng nghe về cán cân xuất nhập khẩu chưa? Điều này có ý nghĩa gì trong nền kinh tế của mỗi quốc gia? Hãy cùng Nghiệp Vụ Xuất Nhập Khẩu tìm hiểu về vấn đề này trong bài viết dưới đây nhé.
Mục lục
1. Khái niệm cán cân xuất nhập khẩu là gì?
Cán cân xuất nhập khẩu, hay còn được gọi là cán cân ngoại thương, đơn giản là bảng đối chiếu giữa tổng giá trị xuất khẩu và tổng giá trị nhập khẩu của một quốc gia trong một khoảng thời gian cụ thể. Được biểu thị dưới dạng số liệu thống kê, cán cân xuất nhập khẩu có vai trò quan trọng trong việc đánh giá tình hình thương mại của một quốc gia.
2. Vai trò của cán cân xuất nhập khẩu là gì?
Đối với xuất khẩu:
- Cán cân xuất nhập khẩu đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích sự tăng trưởng kinh tế, cải thiện đời sống của người dân và tăng cường nguồn hàng tiêu dùng trong nước.
- Tình hình xuất khẩu giúp thay đổi cơ cấu kinh tế, từ đó thúc đẩy phát triển của các ngành kinh tế khác có liên quan.
- Xuất khẩu hàng hóa cung cấp nguồn vốn chủ yếu, vốn này được sử dụng để đầu tư và trở thành nguồn vốn chủ yếu cho việc nhập khẩu các mặt hàng cần thiết khác.
Đối với nhập khẩu:
- Nhập khẩu hàng hóa đóng vai trò thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa nhanh chóng, cung cấp nguyên liệu, sản phẩm và hàng hóa cho người tiêu dùng trong nước, đáp ứng các nhu cầu của thị trường.
- Nhập khẩu giúp mở rộng thị trường và phát triển nền kinh tế của một quốc gia, từ đó tận dụng được thế mạnh của mình.
- Ngoài ra, nhập khẩu hàng hóa còn giúp phá bỏ sự độc quyền của sản phẩm và thúc đẩy sự đa dạng hóa của nền kinh tế.
3. Cán cân xuất nhập khẩu bị ảnh hưởng bởi yếu tố nào?
Cán cân xuất nhập khẩu bị ảnh hưởng chủ yếu bởi các yếu tố sau:
- Xuất khẩu: Sự biến động trong hoạt động xuất khẩu của quốc gia.
- Nhập khẩu: Tình hình nhập khẩu hàng hóa của quốc gia.
- Tỷ giá hối đoái: Tỷ lệ quy đổi giữa đồng tiền của quốc gia và đồng tiền quốc tế.
Những yếu tố này có tác động lớn đến cán cân xuất nhập khẩu của quốc gia, và nếu một trong ba yếu tố này thay đổi, sẽ ảnh hưởng đến cán cân xuất nhập khẩu của quốc gia đó.
4. Cách tính cán cân xuất nhập khẩu
4.1. Công thức tính cán cân xuất nhập khẩu
Cán cân xuất nhập khẩu được tính bằng hiệu của giá trị hàng xuất khẩu trừ giá trị hàng nhập khẩu. Công thức cụ thể như sau:
- Giá trị hàng xuất khẩu: Tổng giá trị hàng hóa, sản phẩm và dịch vụ được bán ra nước ngoài.
- Giá trị hàng nhập khẩu: Tổng giá trị hàng hóa, sản phẩm và dịch vụ được nhập từ nước ngoài để kinh doanh, buôn bán và thu lợi nhuận.
Nếu tổng giá trị xuất khẩu lớn hơn tổng giá trị nhập khẩu, cán cân xuất nhập khẩu được coi là xuất siêu; ngược lại, nếu tổng giá trị nhập khẩu lớn hơn tổng giá trị xuất khẩu, cán cân xuất nhập khẩu được coi là nhập siêu. Kết quả của công thức này cho thấy tình hình kinh tế của một vùng hay quốc gia.
Đơn vị cán cân xuất nhập khẩu thường được tính bằng tỉ USD, tỉ VND, và các đơn vị tiền tệ khác.
4.3. Cách vẽ biểu đồ cán cân xuất nhập khẩu
5. Nhận xét về cán cân xuất nhập khẩu
Dựa trên bảng Tổng giá trị xuất – nhập khẩu và cán cân xuất nhập khẩu của Trung Quốc, Hoa Kỳ, Đức, Nhật Bản và Anh, ta có những nhận xét sau:
- Cán cân xuất nhập khẩu = Giá trị xuất khẩu – Giá trị nhập khẩu
- Cán cân xuất nhập khẩu âm ⇒ xuất siêu
- Cán cân xuất nhập khẩu dương ⇒ nhập siêu
Tổng giá trị xuất – nhập khẩu là tổng giá trị của cả xuất khẩu và nhập khẩu.
6. Cán cân xuất nhập khẩu của Việt Nam
Trong năm 2020, Việt Nam đạt được mức xuất siêu hàng hóa cao nhất từ trước đến nay, với ước tính là 19,1 tỉ USD. Đây là kết quả đáng khích lệ trong bối cảnh khó khăn của năm 2020 với xung đột thương mại Mỹ – Trung và dịch Covid-19.
Trong năm 2021, nền kinh tế Việt Nam tiếp tục gặp khó khăn vì ảnh hưởng của dịch Covid-19. Tuy nhiên, hoạt động xuất nhập khẩu vẫn có những tín hiệu tích cực, đóng góp quan trọng cho cán cân xuất nhập khẩu của quốc gia.
Mục tiêu của Việt Nam là vừa phòng chống dịch bệnh, vừa phát triển kinh tế – xã hội. Dù gặp nhiều khó khăn, nhưng chính phủ đã nỗ lực không ngừng để thực hiện mục tiêu này.
Trong 10 tháng đầu năm 2022, cán cân xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam duy trì xuất siêu, đóng góp tích cực cho cán cân thanh toán và ổn định tỷ giá. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa ước tính đạt 616,24 tỉ USD, tăng 14,2% so với năm trước, trong đó xuất khẩu tăng 15,9% và nhập khẩu tăng 12,2%.
Điều này cho thấy sự phục hồi và phát triển của ngành xuất nhập khẩu hàng hóa Việt Nam sau giai đoạn khó khăn do Covid-19.
Trên đây là một số thông tin liên quan đến cán cân xuất nhập khẩu mà chúng tôi muốn chia sẻ. Nếu bạn quan tâm và muốn tìm hiểu thêm, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn về các khóa học xuất nhập khẩu và logistics chất lượng. Chúng tôi cũng cung cấp các khóa học kế toán, hành chính nhân sự và nhiều khóa học khác.
Thực hiện bởi: Xuất Nhập Khẩu Lê Ánh – Trung Tâm Đào Tạo Xuất Nhập Khẩu Thực Tế Số 1 Việt Nam
