Nhà thơ Nguyễn Việt Chiến đã thành công khi tạo ra “Tổ Quốc Nhìn Từ Biển” với giọng điệu và phong cách riêng của mình. Trong lĩnh vực viết về đề tài đất nước, đã có nhiều nhà thơ đi trước đã tạo nên những câu thơ và bài thơ tuyệt vời. Điều này đặt ra thách thức cho thế hệ nhà thơ trẻ. Tuy nhiên, Nguyễn Việt Chiến đã tìm thấy giọng điệu và phong cách riêng của mình để thành công trong việc sáng tác về đề tài này.
“Tổ Quốc Nhìn Từ Biển”: Một Cái Nhìn Thênh Thang Từ Biển Cảm Xúc
Đầu bài thơ “Nếu Tổ quốc đang bão giông từ biển” mở ra cánh cửa để đưa người đọc bước vào thế giới thơ đầy cảm xúc của Nguyễn Việt Chiến. Câu thơ này từng khiến ông trăn trở nhiều. Câu thơ gốc ban đầu là “Nếu Tổ quốc bị xâm lăng từ biển”. Ba từ “bị xâm lăng” chứa đựng thông tin mang tính thời sự, liên quan đến việc Hoàng Sa đang bị chiếm cấp. Dù ý nghĩa này đúng, nhưng nó cảm thụ quá nặng nề, do đó tôi đã sửa lại thành “đang bão giông”. Khả năng vượt qua của thơ ca vẫn tồn tại trong cảm xúc, nhưng mỗi từ, mỗi hình ảnh đều được tôi cân nhắc để đạt đến sự hoàn mỹ.
Bài thơ có 9 khổ, được viết theo thể thơ 8 chữ, đúng như tiêu đề của bài thơ này: “Tổ Quốc Nhìn Từ Biển”. Trong khổ thơ đầu tiên, tôi đã khéo léo đề cập đến truyền thuyết con Rồng và cháu Tiên: “Ngàn năm trước con theo cha xuống biển, Mẹ lên rừng thương nhớ mãi Trường Sa”. Tôi cũng đề cập đến truyền thuyết Âu Cơ để khơi dậy niềm tự hào của dân tộc. Tuy nhiên, tôi đã làm tăng sức nặng của câu thơ bằng cách thêm vào đó 2 từ “Trường Sa”. Điều này là một tuyên bố mạnh mẽ, khẳng định rằng chủ quyền Trường Sa và Hoàng Sa thuộc về dân tộc Việt Nam từ thuở khai thiên lập địa.
Xuyên suốt bài thơ là cái nhìn về cuộc sống, nhìn Tổ quốc từ “bao quần đảo, Lạc Long cha nay chưa thấy trở về”. Hình ảnh của Lạc Long Quân “chưa trở về” hay chính là việc canh giữ, bảo vệ chủ quyền biển đảo đã, đang và sẽ luôn được dân tộc ta ghi nhớ và gìn giữ.
Người lên rừng gửi nỗi nhớ xuống biển, mối dây đoàn kết giữa núi non và biển đảo chưa bao giờ bị chia cắt. Vì vậy, khi “biển Tổ quốc chưa một ngày yên ả”, thì “mẹ Âu Cơ hẳn không thể yên lòng”. Đây là những câu thơ để nhắc nhở về những truyền thuyết và cảm xúc sâu sắc của chúng ta.
Nhưng “Tổ quốc nhìn từ bao thương tích… Tổ quốc nhìn từ bao hiểm họa…” Lịch sử dân tộc được viết nên thông qua những cuộc đấu tranh để bảo vệ đất nước. Thời gian đã trôi qua nhưng những nỗi đau trong cuộc chiến vẫn còn đọng lại. Nó không có nghĩa là giữ được độc lập trở nên dễ dàng hơn, mà chúng ta cần phải gắn kết hơn, bởi “Đã mười lần giặc đến từ biển Đông, Những ngọn sóng hóa Bạch Đằng cảm tử, Lũ Thoát Hoan bạc tóc khiếp trống đồng”. Bảo vệ biển đảo là bảo vệ chủ quyền của dân tộc. Dòng thơ “Suốt ngàn năm bóng giặc vẫn chập chờn, Máu đã đổ ở Trường Sa ngày ấy, Bạn tôi nằm dưới sóng mặn vùi thân” gợi nhớ đến cuộc chiến Trường Sa tháng 3/1988. Sự hy sinh dũng cảm của 64 chiến sĩ để bảo vệ đảo Gạc Ma, Len Đao, Cô Lin là bài học về lòng yêu nước được viết bằng xương máu.
“Tổ quốc nhìn từ biển” mang đến cái nhìn thăng trầm về lịch sử đầy biến động, những đau thương và mất mát. Nhìn từ phía biển, chúng ta thấy lo lắng về an ninh của biển đảo. Nhìn từ phía biển, chúng ta thấy khát vọng của dân tộc, chúng ta thấy “trong hồn người có ngọn sóng nào không”.
