Chùa Tây Phương ở Sơn Tây có những tượng La Hán tuyệt đẹp, chạm khắc vào thế kỷ 18. Nghệ sĩ xa xưa đã thông qua những chủ đề Phật để miêu tả sự đau khổ và khốn khổ của xã hội trong cuộc sống biến động, và tìm kiếm con đường thoát ra khỏi bế tắc.
Một chuyến thăm đáng nhớ
Tôi đã đến chùa Tây Phương để thăm các vị La Hán và trái tim của tôi rơi vào tình trạng khó xử. Đây là vùng đất Phật, nhưng tại sao mọi người lại trông thấy đau đớn?
Đôi chân của vị La Hán này đã cháy bỏng tấm thân gầy. Mắt đắm đuối chứng kiến sự đau khổ sâu trong lòng. Môi cong chua chát, tâm hồn héo. Gân tay vặn vẹo, mạch máu trong tay đang sôi sục.
Có một vị La Hán khác với đôi mắt cáo, trán nhồi nhét như sóng biển luân chuyển. Môi cong chua chát, tâm hồn héo. Gân tay vặn vẹo, mạch máu trong tay đang sôi sục.
Có vị khác đã xoay chân và tay lại, hình dáng tròn xoáy giống như một bầu trời thai nhi. Nhưng đôi tai rộng và dài, đạp ngang đầu gối, nghe đủ những câu chuyện buồn…
Bóng tối và gió đen
Các vị La Hán ngồi yên lặng ở đây, nghe gió bão từ khắp nơi vang lên. Như từ những vực sâu của cuộc sống con người, bóng tối và gió đen tràn ra.
Mỗi người có một khuôn mặt, một con người. Họ chịu đựng đau đớn dưới bầu trời. Buổi họp kỳ lạ, đầy khó khăn. Tượng không khóc nhưng cảm thấy cảm mệt.
Khuôn mặt cúi xuống, mặt quay lưng lại. Quay xung quanh tám hướng, tìm kiếm câu trả lời trong bầu trời sâu thẳm. Một câu hỏi lớn, không có câu trả lời. Đến giờ này, khuôn mặt vẫn đau khổ.
Tìm kiếm sự giải thoát
Có phải trên con đường tu tập đến với Phật, chúng ta tìm kiếm sự giải thoát từ luân hồi? Các vị La Hán có đau theo trái tim con người?
Vậy rồi, các thợ điêu khắc đã đi đâu? Hãy cho tôi hỏi một câu: Bạn đã tạo ra bao nhiêu tác phẩm về sự sung sướng? Chuyện Phật đã kể cho nhau?
Hay đó có phải là tất cả những linh hồn trong gió bão? Bấy nhiêu lời tâm sự, bấy nhiêu kiếp người. Cha ông ta đã chịu đủ khổ, không yên trong cuộc sống này.
Cha ông ta chịu đựng nhiều gánh nặng trong quá khứ. Những bạn cùng thời của Nguyễn Du đã trang bị cho cuộc sống đau khổ. Tuy nhiên, liệu đau khổ có giúp đời sống thêm tươi sáng?
Nét đẹp kỳ diệu
Hoàng hôn của một thế kỷ đã phủ lên tất cả. Nhưng khi nhìn vào bộ mặt của các tượng, tôi cảm thấy họ trở nên sáng sủa hơn, đuổi bóng hoàng hôn và khói sương đi.
Cha ông yêu thương đã trở lại gần với chúng ta! Những bước đi mất mát trong rừng cây đã trở lại với sự tươi mới và vạn dặm đường mùa xuân.
27-12-1960
Chùa Tây Phương nằm ở huyện Thạch Thất. Trước năm 1965, nó thuộc tỉnh Sơn Tây cũ. Sau đó, nó được nhập vào các tỉnh Hà Tây, Hà Sơn Bình và từ năm 2008, thuộc Hà Nội.
Bài thơ này đã được sử dụng trong sách giáo trình văn học 12 giai đoạn từ 1990-2006.
