Trên thế giới, việc hiểu và tính toán múi giờ địa lý là rất quan trọng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu lý thuyết và các dạng bài tập liên quan đến việc tính múi giờ địa lý.
Mục lục
Sự Luân Phiên Ngày Đêm
Trái Đất hình cầu và tự quay quanh trục, do đó có hiện tượng luân phiên ngày và đêm. Khi một bán cầu đang bị chiếu sáng (ngày), bán cầu còn lại sẽ ở trong bóng tối (đêm), và sau một thời gian, sự luân phiên này sẽ đảo ngược.
Giờ Trên Trái Đất và Đường Chuyển Ngày Quốc Tế
Có hai khái niệm quan trọng liên quan đến giờ trên Trái Đất:
- Giờ địa phương (giờ Mặt Trời): các địa điểm thuộc các kinh tuyến khác nhau sẽ có giờ khác nhau.
- Giờ quốc tế (giờ GMT): giờ ở múi giờ số 0.
Trái Đất được chia thành 24 múi giờ, mỗi múi giờ rộng 15 độ kinh tuyến. Các múi giờ cạnh nhau chênh lệch 1 giờ. Nếu di chuyển từ phía Tây sang phía Đông vượt qua kinh tuyến 180°, sẽ lùi lại 1 ngày. Ngược lại, nếu di chuyển từ phía Đông sang phía Tây qua kinh tuyến 180°, sẽ tăng thêm 1 ngày lịch.
Các Dạng Bài Tập Tính Múi Giờ
Thiết lập công thức tính giờ
Để tính múi giờ, chúng ta có thể sử dụng công thức sau:
- Gọi A là kinh độ, x, y là múi giờ.
- Nếu A thuộc bán cầu Đông: Kinh độ A chia 15 làm tròn số theo quy tắc toán học sẽ là x.
- Nếu A thuộc bán cầu Tây: Kinh độ A lấy 360 – A chia 15 làm tròn số theo quy tắc toán học sẽ là y.
Ví dụ: Tính Múi Giờ của Các Kinh Tuyến
Cho biết kinh tuyến số 1000Đ, 1000T, 1150T, 1760Đ, chúng ta sẽ tính xem chúng thuộc múi giờ số mấy.
- Kinh tuyến 1000 Đ thuộc múi giờ số: 1000 chia 15 = 66 (làm tròn số theo quy tắc toán học là 7).
- Kinh tuyến 1000T thuộc múi giờ số: (3600 – 1000) chia 15 = 17, nên thuộc múi giờ số 17. Hoặc ta có thể tính: 24 – 7 = 17 (đồng nghĩa múi giờ thuộc kinh tuyến 1000T là -7).
Tiếp theo,
- Kinh tuyến 1150T thuộc múi giờ số: (3600 – 1150) chia 15 = 16, nên thuộc múi giờ số 16. Hoặc ta có thể tính: 24 – 8 = 16 (đồng nghĩa múi giờ thuộc kinh tuyến 1150T là -8).
Cuối cùng,
- Kinh tuyến 1760Đ thuộc múi giờ số: 1760 chia 15 = 12 (múi giờ số 12).
Dưới đây là bảng chuyển đổi từ múi giờ 13 đến 23 ra múi giờ âm:
| Múi giờ | Đổi (giờ đêm) |
|---|---|
| 13 | -11 |
| 14 | -10 |
| 15 | -9 |
| 16 | -8 |
| 17 | -7 |
| 18 | -6 |
| 19 | -5 |
| 20 | -4 |
| 21 | -3 |
| 22 | -2 |
| 23 | -1 |
| 24 | 0 |
Tính Giờ và Ngày
Để tính giờ và ngày, chúng ta có những quy tắc sau:
Bài viết liên quan:
- Khi muốn tính giờ, ta có thể dùng công thức “giờ B (giờ đã biết) + / – (khoảng cách chênh lệch 2 múi giờ)”. Kí hiệu “+” được sử dụng khi tính về phía đông, “-” được sử dụng khi tính về phía tây.
- Để tính ngày, nếu hai địa điểm cùng nằm ở bán cầu không đổi, thì ngày không thay đổi. Ngược lại, nếu hai địa điểm nằm ở hai bán cầu khác nhau, ngày lịch sẽ thay đổi theo quy luật của kinh tuyến 180° (bán cầu Tây sang bán cầu Đông lùi 1 ngày và ngược lại).
Ví dụ 1: Xem Truyền Hình Trực Tiếp WORLD CUP 2002
Một trận bóng đá tại WORLD CUP 2002 được tổ chức tại Hàn Quốc (1200 Đ), lúc 13h ngày 1/2/2002. Theo dõi truyền hình trực tiếp của trận đấu này tại các địa điểm Việt Nam (1050), Argentina (600T), Liên Bang Nga (450Đ), Úc (1500Đ). Chúng ta cần tính xem lúc đó ở các địa điểm này là mấy giờ và ngày nào.
- Với Hàn Quốc (múi giờ 8), chúng ta có thể tính: 13 – 8 = 5h ngày 1/6/2002 (vì Hàn Quốc nằm bên trái so với Việt Nam).
- Với Anh (múi giờ 0), chúng ta có thể tính: 13 – 0 = 13h ngày 1/6/2002.
- Với Liên Bang Nga (múi giờ 3), chúng ta có thể tính: 13 – 3 = 10h ngày 1/6/2002.
- Với Úc (múi giờ 10), chúng ta có thể tính: 13 + 10 = 23h ngày 1/6/2002.
Ví dụ 2: Thời Gian Bay của Máy Bay
Một máy bay cất cánh từ sân bay Nội Bài vào lúc 6h00 ngày 1/3/2010 và bay trong 12 giờ. Hỏi lúc đó tại Tokyo (1350Đ), New Delhi (750Đ), Sydney (1500Đ), Los Angeles (1200T), Washington (750T) là mấy giờ và ngày nào.
-
Để biết giờ ở các địa điểm này, ta cần biết giờ ở London (múi giờ 0).
-
Khi máy bay cất cánh, giờ ở London là: 6h – 7 múi = 23h ngày hôm trước.
-
Sau 12 giờ bay, máy bay hạ cánh tại London lúc: 23 + 12 – 24 = 11 giờ ngày 1/3/2010.
-
Với Tokyo (múi giờ 9), giờ tại Tokyo khi London 11h00 là 20h00 cùng ngày.
-
Với Washington (múi giờ 5), giờ tại Washington khi London 11h00 là 6 giờ cùng ngày.
Ví dụ 3: Khai Mạc SEAGAME 22
Khi khai mạc SEAGAME 22 lúc 19h ngày 5/2/2003 tại Hà Nội (1050Đ), chúng ta cần tính xem lúc đó tại Xian (1200 Đ), Los Angeles (1200 T), Paris (20 Đ) là mấy giờ và ngày nào.
- Với Xian, chúng ta có thể tính: 19 + 1 = 20h ngày 5/12/2003 (do khoảng cách chênh lệch giữa Xian và Hà Nội là 1 múi).
- Với Paris, chúng ta có thể tính: 19 – 7 = 12h ngày 5/12/2003 (do khoảng cách chênh lệch giữa Paris và Hà Nội là 7 múi).
- Với Los Angeles, chúng ta có thể tính: 19 + 8 = 28h – 24h = 4h ngày 6/12/2003 (do khoảng cách chênh lệch giữa Los Angeles và Hà Nội là 9 múi).
Như vậy, thông qua việc tính toán múi giờ địa lý, chúng ta có thể dễ dàng hiểu và tính toán được giờ địa phương tại các địa điểm trên thế giới. Điều này rất hữu ích khi làm việc với các hoạt động quốc tế, du lịch hay thậm chí là xem truyền hình trực tiếp các sự kiện quan trọng.
