Trên một trang blog, tôi đã đọc được một bức thư của một người mẹ gửi cho con trai của mình về 14 điều dạy của Đức Phật. Nhưng khi tôi đọc xong, tôi nảy ra một chút nghi ngại. Có vẻ như những điều này không được đề cập trong kinh sách. Vì vậy, tôi đã muốn biết ý kiến của các bạn biên tập về điều này.
Mục lục
14 Điều Răn Của Phật
Theo tác giả Doan Duc Thanh, “14 điều răn của Phật” có nội dung gần giống với bản văn “Nhân Sinh Thập Tứ Tối” (14 Cái Hay Nhất của Đời Người) của Trung Quốc, chỉ khác nhau ở hai điều: (1) Điều 6 Trung Quốc viết là: “Tội lỗi lớn nhất của đời người là lừa dối chính mình”, (2) Điều 10, Trung Quốc viết là “tài sản lớn nhất của đời người là sức khoẻ”. Tác giả cũng đề nghị nên thay đổi tiêu đề “14 ĐIỀU RĂN CỦA PHẬT” bằng “14 CÁI HAY NHẤT CỦA ĐỜI NGƯỜI” và không dẫn nguồn từ “TRÍCH LỜI KINH PHẬT”.
Sự Đáng Tin Cậy Của Những Điều Này
Một bài viết trên Wikipedia cho biết “14 điều răn của Phật là những điều được nhiều người Việt truyền tụng, xem như trích trong kinh Phật. Tại chùa Trấn Quốc hiện có ghi lại các điều này.” Tuy nhiên, việc tìm hiểu nguồn gốc của từng câu riêng lẻ trong kinh Phật là rất khó khăn. Dịch thuật tiếng Việt cũng có một số khác biệt so với nguyên tác.
Nghiên cứu của Đoàn Đức Thành cho thấy “14 điều răn của Phật” tương tự với một bản văn khác có tên “Nhân Sinh Thập Tứ Tối” ở Trung Quốc. Có thể đây chỉ là những bản văn được biên tập và trích dẫn ý tưởng từ các bản kinh, rồi được sắp xếp theo trật tự tùy ý.
So Sánh Với Lời Dạy Của Phật
Nếu so sánh với lời dạy của Đức Phật trong kinh điển, nhiều điều trong số 14 điều này có ý nghĩa khác hoàn toàn với ý Phật dạy. Ví dụ, câu 1 nói rằng “Kẻ thù lớn nhất của đời người là chính mình”. Trong kinh Pháp Cú, phẩm Phật Đà đã dạy rằng “Khó thay, được làm người”. Điều này cho thấy “được làm người” là một điều tốt, không phải là kẻ thù.
Câu 2 nói rằng “Ngu dốt lớn nhất của đời người là dối trá”. Trong Ngũ Giới của Phật giáo, dối trá chỉ xếp thứ 4, bên cạnh giết người, trộm cắp và tà dâm. Nên nó không phải là ngu dốt lớn nhất.
Câu 3 nói rằng “Thất bại lớn nhất của đời người là tự đại”. Tự đại chỉ là một trong 6 phiền não căn bản. Thực tế, thất bại lớn nhất của con người là mất giới, hay phạm các tội phạm nghiêm trọng.
Câu 4 nói rằng “Bi ai lớn nhất của đời người là ganh tỵ”. Ganh tỵ là một tật xấu, nhưng có rất nhiều điều khác có thể đáng thương hơn.
Câu 5 nói rằng “Sai lầm lớn nhất của đời người là đánh mất mình”. Cách hiểu “đánh mất mình” ở đây có thể khác với ý nghĩa của nó. Tu hành nhằm đạt đến sự vô ngã, không phải là mất mình.
Những Điều Quan Trọng Trong Đạo Phật
Cuối cùng, đạo Phật không chỉ là về việc tích lũy kiến thức. Đặc điểm quan trọng nhất của đạo Phật là “Tự tịnh kỳ ý”. Đó là việc tự thanh tịnh tâm mình, không phải là sở hữu kiến thức.
Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng “14 điều răn của Phật” đã được nhiều người truyền tụng và coi như là lời dạy của Đức Phật. Nhưng chúng ta cần suy nghĩ và tra cứu thêm thông tin trước khi chắp nhận hoàn toàn. Chứng minh và sự cảm nhận cá nhân là quan trọng để tìm hiểu sự thật của những thông tin này.
